တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲ

တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲ ပာ်ဃုာ်၀ဲတၢ်မနုၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်.

နထံၣ်လိာ်သးဒီးနကသံၣ်သရၣ်လၢ နတၢ်လဲၤထံၣ်လိာ်သးလၢတၢ်ဒီသဒၢဆိအဂီၢ် လၢတၢ်သ့ၣ်ညါအီၤလၢတၢ်သမံသမိးမၤကွၢ်ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ် ဝံၤလံဧါ. တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲန့ၣ် အကါဒိၣ်လၢနၤဒီးနဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်လီၤ.

ကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်လၢဖိသၣ်တဖၣ်အဂီၢ်

ကဘၣ်ဒီသဒၢဖိသ့ၣ်တဖၣ်လၢ ဖိသၣ်တၢ်ဆါတဖၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်မၤလိတက့ၢ်.

ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢနဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါဒီး
ကိာ်ပူၤဆူၣ်ချ့တပူၤဃီ

သွံၣ်ဆၢတၢ်ဆါန့ၣ် ဒုးကဲထီၣ်မဲကူၤတၢ်ဆါသ့ဒီး မဲဆူၣ်ချ့လၢအတလၢတပှဲၤန့ၣ် ဘၣ်ဒိတၢ်ဆၢဂာ်လၢသွံၣ်အပူၤသ့လီၤ. တၢ်ကွၢ်ထွဲမဲတၢ်ဆါဘၣ်ဃးသွံၣ်ဆၢလၢအကြၢးအဘၣ်န့ၣ် မၤဂ့ၤထီၣ်တၢ်သ့လီၤ.

တၢ်စုကမဲာ်ဆါခီၣ်ကမဲာ်ဆါတၢ်ဆါပကဘၣ်ဒီသဒၢအီၤဒ်လဲၣ်

ဖဲနဒီသဒၢမ့တမ့ၢ်ကူစါယါဘျါတၢ်စုကမဲာ်ဆါခီၣ်ကမဲာ်ဆါအခါန့ၣ် နသုးကျဲၤတၢ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်ဒီး ဒီသဒၢနတၢ်အကမဲာ်တဖၣ် ခီဖျိဆူၣ်ချ့လုၢ်လၢ်တနီၤသ့န့ၣ်လီၤ.

တတၢ်လိာ်ခိၣ်လိာ်ကွဲတၢ်ဘံၣ်
တၢ်ဘၢလၢဖိသၣ်ဒီးသးစၢ်တဖၣ်အဂီၢ်

ဖိသၣ်တဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်အါန့ၢ်သးပှၢ်တဖၣ် ဘၣ်ဃးတၢ်လိာ်ခိၣ်လိာ်ကွဲတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်အနီၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ဒံးန့ၣ်လီၤ. တၢ်သိၣ်လိဖိသၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်လိာ်ခိၣ်လိာ်ကွဲတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢန့ၣ် ဒီသဒၢစၢၤတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကွၢ်ထွဲမဲဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်န့ၣ် မၤဆူၣ်ချ့နကိာ်ပူၤဒီးနီၢ်ခိန့ၣ်လီၤ.

မဲတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့န့ၣ် စးထီၣ်လၢဟံၣ်ဒီးပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်သ
မံသမိးဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်တဖၣ်လၢ မဲကသံၣ်သရၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.

8တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တ
ဖၣ်လၢတၢ်ကွၢ်ထွဲမဲဖဲတၢ်ဒၢထီၣ်ဖိအဆၢကတီၢ်

တၢ်ဒၢထီၣ်ဖိဒုးအါထီၣ်နမဲကုၤတၢ်ဆါကကဲထီၣ်အတၢ်ဘၣ်ဆၢၣ်ဘၣ်တီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လဲၤသမံသမိးမဲတဖၣ်န့ၣ် တၢ်ဘၣ်ယိာ်တအိၣ်လၢပိာ်မုၣ်အါတက့ၢ်လၢတၢ်ဒၢထီၣ်ဖိအဆၢကတီၢ်အဃိ မၤလီၤတံၢ်လၢ နလဲၤထံၣ်နမဲကသံၣ်သရၣ်တက့ၢ်.

တၢ်ကွၢ်ထွဲမဲလၢဖိသၣ်အဂီၢ်

မဲကျၣ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဆါအယံာ်အထၢလၢအကဲထီၣ်
ညီနုာ်တမံၤလၢဖိသၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကိာ်ပူၤတၢ်ကွၢ်ထွဲလၢအကြၢးအဘၣ်န့ၣ်မၤစၢၤနဖိနီၢ်ကစၢ်ဒီတဂၤညါအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.

မဲာ်ချံတၢ်ဂ့ၢ်ကီကဲထီၣ်အါကတၢၢ် 5 မံၤ

မဲာ်ချံတၢ်ဂ့ၢ်ကီန့ၣ် ကဲထီၣ်အသးတဘျီဂ့ၤတဘျီဂ့ၤသ့လီၤ. ဖဲပှၤသးပှၢ်ထီၣ်ဒီး မဲာ်ချံအတၢ်ဂ့ၢ်ကီအိးထီၣ်တနီၤဘၣ်ဆၣ်အဂၤတဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဖးဒိၣ်လီၤ. မၤလိမဲာ်ချံတၢ်ဂ့ၢ်ကီကဲထီၣ်အါကတၢၢ်တဖၣ်အတၢ်ပနီၣ်တက့ၢ်.

ကဘၣ်သမံသမိးနဖံးဘ့ၣ်
လၢခဲစၢၣ်တၢ်ဆါအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်

ဖံးဘ့ၣ်ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါအါတက့ၢ်န့ၣ်
မ့ၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ်အီၤဆိဆိန့ၣ် ပှၤကူစါယါဘျါအီၤသ့န့ၣ်လီၤ. ကဘၣ်မၤစှၤလီၤနတၢ်ဆါတၢ်ဘၣ်ယိာ်ဒီးသမံသမိးတၢ်လၢနဖံးဘ့ၣ်ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါတၢ်တက့ၢ်.

ကျဲတဖၣ်လၢကမၤစှၤလီၤခိၣ်လဲး
စထြီ

တၢ်လၢအဒုးကဲထီၣ် ခိၣ်လဲးစထြီအထီမ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးတၢ်နဲၣ်ကျဲတဖၣ်လၢကမၤစှၤလီၤအီၤန့ၣ် မၤလိတက့ၢ်.

မဲမိၣ်ကရဲၣ်တဘ့ၣ်န့ၣ် ဃုထံၣ်စၢၤနူာ်ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါသ့

ဟံးန့ၢ်တၢ်စံးဆၢလၢ တၢ်ဒီသဒၢမဲမိၣ်ကရၢၢ်တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲတၢ်သံကွၢ်တဖၣ်တက့ၢ်.

Osteoporosis ဒုးကဲထီၣ်ဒီးတၢ်ဒီသဒၢ

Osteoporosis န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဆူးတၢ်ဆါလၢ
မၤစၢ်လီၤနဃံနကွဲဒီးမၤကဲထီၣ်လီၤဂာ်ဒ်သိးကကၣ်၀ဲလီၤ. နဆဲးပာ်နဃံနကွဲဂၢၢကျၢၢ်ဒီးအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဒ်လဲၣ်
မၤလိ၀ဲခီဖျိတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဖၣ်အံၤတက့ၢ်.

တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲလၢပိာ်ခွါတဖၣ်အဂီၢ်

မၤလိတၢ်ဘၣ်ဃးကျဲလၢကဒီသဒၢဆှိးထံအချံခဲစၢၣ်တၢ်ဆါဒီး တၢ်သမံသမိးတၢ်ဒီသဒၢကျဲတဖၣ်လၢ ပိာ်ခွါတဖၣ်အဂီၢ်, လီၤဆီဒၣ်တၢ်ပှၤလၢအသးအနံၣ်အါန့ၢ်ဒံး 50န့ၣ်တက့ၢ်.

ဘၣ်မနုၤအဃိယဒိးန့ၢ်တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့အစရီလၢတၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲ
တၢ်ထံၣ်လိာ်သးအဂီၢ်န့ၣ်လဲၣ်.

မၤလိလၢ တၢ်လဲၤထံၣ်လိာ်သးလၢတၢ်ဒီသဒၢဆိအဂီၢ် ဒီးတၢ်လဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီးကသံၣ်သရၣ်အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ် လီၤဆီဒ်လဲၣ် ပၣ်ဃုာ်၀ဲစ့ၢ်ကီးဒီးတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢနက
ဘၣ်ဟ့ၣ်အလဲလၢတၢ်ထံၣ်လိာ်သးအဂီၢ်တက့ၢ်.

တၢ်သမံသမိးပှံာ်ပှၢ်န့ၣ် မၤစၢၤဃုထံၣ်မ့တမ့ၢ်ဒီသ
ဒၢပှံာ်ပှၢ်ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါသ့လီၤ.

တၢ်မၤကွၢ်ပှံာ်ပှၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲတၢ်ကွၢ်သမံသမိးတၢ်မၤတမံၤလၢအကါဒိၣ်
ဒီးဃုထံၣ်စၢၤခဲစၢၣ်ခီၣ်ထံး မ့တမ့ၢ်ပှံာ်ပှၢ်ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါန့ၣ်လီၤ. ဟံးန့ၢ်တၢ်စံးဆၢလၢ နတၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်ဃး တၢ်မၤကွၢ်ပှံာ်ပှၢ်တက့ၢ်.

တနံၣ်တဘျီ မဲာ်ချံအတၢ်မၤကွၢ်တဖၣ် ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါလၢ မဲာ်ချံတၢ်ဆါအိၣ်ဧါတအိၣ်ဧါသ့၀ဲ

သွံၣ်ဆၢတၢ်ဆါလၢတဘၣ်တၢ်ကူစါအီၤဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ်
ဒုးကဲထီၣ်မဲာ်ချံတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်သ့လီၤ. တၢ်ဟံးန့ၢ်မဲာ်ချံအတၢ်မၤကွၢ်တနံၣ်တဘျီန့ၣ် ဃုထံၣ်စၢၤမဲာ်ချံတၢ်ဆါတဖၣ်လၢအဘၣ်ဃးဒီးသွံၣ်ဆၢတၢ်ဆါအဃိ အဝဲန့ၣ်ပှၤကူစါအီၤသ့ဆိဆိန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲလၢမိၢ်အသီတဖၣ်
အဂီၢ်ဒီးဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်သီတဖၣ်အဂီၢ်

အခဲအံၤဒ်နဒၢထီၣ်ဖိအသိးနကအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါတၢ်ကွၢ်ထွဲတချုးအိၣ်ဖျဲၣ်လၢနတၢ်ဆူၣ်ချ့တၢ်အုၣ်ကီၤကဟ့ၣ်န့ၢ်ဝဲတၢ်ဘူးအလဲတဖၣ်ဒီးကဘၣ်ပၢၤဃာ်တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့နသးလၢဒၢထီၣ်ဖိအတီၢ်ပူၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမၤစၢၤနၤသ့လီၤ.

တၢ်သမံသမိး
နီၢ်ခိဒီးတၢ်ဒီသဒၢတၢ်လဲၤထံၣ်လိာ်

တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲန့ၣ် အကါဒိၣ်လၢတၢ်မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤနတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့န့ၣ်လီၤ. ကဘၣ်စူးကါနတနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်နီၢ်ခိအတၢ်မၤကွၢ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်, ကဘၣ်ကွၢ်ဃုကသံၣ်သရၣ်မိၢ်ပှၢ်တဂၤ ဒီးအဂၤတဖၣ်န့ၣ် မၤလိတက့ၢ်.

တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲ လၢပိာ်မုၣ်တဖၣ်အဂီၢ်

ကဘၣ်ရဲၣ်ကျဲၤတၢ်ကွၢ်သမံသမိးတဖၣ်လၢအဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ် ဒ်သိးမဲမိၣ်ကရဲၢ်တဖၣ်ဒီး pap တၢ်သမံသမိးတဖၣ် လၢကဒီသဒၢစၢၤ မ့တမ့ၢ်ဃုထံၣ်စၢၤဆူၣ်ချ့တၢ်ဘၣ်ယိၣ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် မၤလိတက့ၢ်.

သါထီၣ်သါလီၤညီညီ:
တၢ်ဒီသဒၢတၢ်သါအံးဟဲဘၣ်သတူၢ်ကလာ်

မၤလိတၢ်ဘၣ်ဃး တၢ်လၢအဒုးကဲထီၣ်တၢ်သါအံး, တၢ်သါထီၣ်သါလီၤတၢ်ဟူးဂဲၤတဖၣ်လၢတၢ်သါအံးအဂီၢ်, တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဖၣ်လၢ ကဒီသဒၢတၢ်သါအံးအဂီၢ် ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ Blue Cross ဒီး Blue Shield လၢ Minnesota တက့ၢ်.

တတၢ်ဒီသဒၢဒၢလီၢ်ခိၣ်
ထိးခဲစၢၣ်တၢ်ဆါ

Pap တၢ်သမံသမိးဒၢလီၢ်ခိၣ်ထိးတၢ်ဆါဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်တဖၣ် ဒီး HPV ကသံၣ်ဒီသဒၢန့ၣ် ဒီသဒၢစၢၤဒၢလီၢ်ခိၣ်ထိးခဲစၢၣ်တၢ်ဆါလီၤ. မၤလိအါထီၣ်တၢ်ဘၣ်ဃး ဒၢလီၢ်ခိၣ်ထိးခဲစၢၣ်တၢ်ဆါလၢ Blue Cross ဒီး Blue Shield လၢ Minnesota တက့ၢ်.

ကသံၣ်ဒီသဒၢတၢ်ဆါတဖၣ်လၢပှၤလိၣ်ဘိဒီး
ဖိသၣ်လၢဘိးကလိၣ်ဘိတဖၣ်အဂီၢ်

နဖိအသးအနံၣ်မ့ၢ်အိၣ်လၢ 11 ဒီး13 န့ၣ်နကဘၣ်ဆိကမိၣ်တၢ်ဘၣ်ဃးဒီးကသံၣ်ဒုးဆူၣ်ထီၣ်နီၢ်ခိဂံၢ်
တြီဆၢတဖၣ် မ့တမ့ၢ်ကသံၣ်ဒီသဒၢတၢ်တဖၣ် ဒ်သိး Tdap ဒီး Meningococcal (ခိၣ်နူၢ်ဒီးနၢၣ်ဘိမိၢ်ပှၢ်အသလီညိးထီၣ်)ကသံၣ်ဒီသဒၢန့ၣ်လီၤ.

နၢ်ပၢၢ်၀ဲဒၣ် ဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါကဲထီၣ်သးဒ်လဲၣ်, အတၢ်ဒီသဒၢ ဒီးတၢ်ကွၢ်ထွဲ

ပှၤဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤ သၢဂၤအကျါ တဂၤန့ၣ် အိၣ်လၢ ဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါ ကတီၢ်ဆိ အပူၤဘၣ်ဆၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်. မ့ၢ်နအိၣ်လၢ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်ဧါဒီး နကဘၣ်ပၢၤဃာ် နၤဒီး နဟံၣ်ဖိဃီဖိ အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ကွၢ်ဘၣ်တက့ၢ်.

တၢ်သံကွၢ်ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢတိးကွ့တၢ်ဆါလၢထးဃုဖျၢၣ်အတၢ်စံးဆၢတဖၣ်