ကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်လၢဖိသၣ်တဖၣ်အဂီၢ်

နမ့ၢ်အိၣ်ဒီးဖိသၣ်လၢအသးအိၣ် 6 နံၣ်အဖီလာ်န့ၣ် နကအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါတၢ်ဘၣ်ဃး ကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်ဒ်သိး သူၣ်တၢ်ဆါ B, ပိာ်လံာ်ယိၣ်, MMR ဒီးတၢ်ထီၣ်ထါတၢ်ဆါန့ၣ်လီၤ. ကတိၤတၢ်ဒီးနဖိအကသံၣ်သရၣ် ဘၣ်ဃးကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ် ဒီးကဘၣ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢနဖိလၢအဆၢကတီၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဃုဒိးန့ၢ်ကသံၣ်သရၣ်တဂၤ

ဘၣ်ဃးဒီးကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်

ကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အီၤဆူဖိသၣ်တဖၣ်, စးထီၣ်လၢအိၣ်ဖျဲၣ်သီ ဒ်သိးကဒီသဒၢအီၤလၢတၢ်ဆါဆူၣ်နးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်ဒီသဒၢအါမး လိၣ်ဘၣ်ဘူၣ်စထၢၣ်ရှီး (ကသံၣ်ဆဲးကဒီးတဘျီ) လၢခံလၢဖိသၣ်ကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်န့ၣ် ဒီသဒၢနဖိဒီးပှၤအဂၤတဖၣ် ဖဲလၢအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဒိလိာ်သးလၢဟံၣ်ဒီးလၢကၠိန့ၣ်လီၤ.

အါတက့ၢ်န့ၣ် ကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်န့ၣ် ပူၤဖျဲး၀ဲဒၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် တဒုးကဲထီၣ်အီးတ့ာ်စၢ် (တၢ်ဆိကမိၣ်,တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤဒီးတၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ်တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးတၢ်ဆါ) မ့တမ့ၢ်တၢ်ဆါတဖၣ်လၢအအိၣ်လၢအီးတ့ာ်စၢ်တၢ်ဆါအကရူၢ်အပူၤန့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်သ့ၣ်ညါအါထီၣ်အဂီၢ် လဲၤနုာ်ကွၢ် တၢ်ပၢၤတၢ်ဆါလီၢ်ခၢၣ်သးတဖၣ်တက့ၢ်.

ဘၣ်ဃးဒီးကသံၣ်ဒီသဒၢသူၣ်တၢ်ဆါ B

ကသံၣ်ဒီသဒၢသူၣ်တၢ်ဆါ B န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်သီတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဘူးစထၢၣ်ရှီးန့ၣ် ပှၤဆဲးအီၤ 1-2 လါ ဖဲတၢ်ဆဲးကသံၣ်အခီၣ်ထံးတဘျီအဝံၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ယံာ် 6-18 လါန့ၣ် ပှၤဆဲးကသံၣ်သၢဘျီတဘျီန့ၣ်လီၤ.  

ကသံၣ်ဒီသဒၢန့ၣ် ဒီသဒၢတၢ်လၢ သူၣ်တၢ်ဆါ B တၢ်ဆါဃၢ်လၢအမၤဟးဂီၤသူၣ်, မၤဆံးစၢ်လီၤသူၣ်, သူၣ်ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါမ့တမ့ၢ်ဒုးကဲထီၣ်တၢ်သံန့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်ဆံးတဖၣ်န့ၣ် ဒိးန့ၢ်တၢ်ဆါအံၤသ့လၢ အမိၢ်အအိၣ်ဖဲအိၣ်ဖျဲၣ်ကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. မိၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်န့ၣ် အခွဲးအိၣ် 90 မျးကယၤလၢအဖိကအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဆါဃၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢလၢ 12 နၣ်ရံၣ်လၢအိၣ်ဖျဲၣ်ကတီၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒီသဒၢအီၤလၢတၢ်ဆါန့ၣ်လီၤ.

လၢ 2014 န့ၣ် Minnesota ဆူၣ်ချ့ဝဲၤကျိၤ* ပာ်ဖျါတ့ၢ် ပိာ်မုၣ်လၢအအိၣ်ဒီးသူၣ်တၢ်ဆါ B တဖၣ် အိၣ်ဖျဲၣ်ဖိသၣ် 443 န့ၣ်လီၤ. လၢကသံၣ်ဒီသဒၢအဃိ ထဲဖိသၣ်သၢဂၤဒိးန့ၢ်တၢ်ဆါလၢတနံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ

ဘၣ်ဃးဒီးကသံၣ်ဒီသဒၢပိာ်လံာ်ယိၣ်

ကသံၣ်ဒီသဒၢပိာ်လံာ်ယိၣ်လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ဆါဃၢ်အသံတဖၣ်လၢအပူၤ (IPV) န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ ဖိသၣ်အသးအိၣ် 2 လါတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဘူးစထၢၣ်ရှီးန့ၣ် ပိာ်ထွဲဝဲလၢ 4 လါ, 6-18 လါ ဒီး 4-6 နံၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကသံၣ်ဒီသဒၢဝဲန့ၣ် ဒီသဒၢတၢ်လၢပိာ်လံာ်ယိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆါဃၢ်န့ၣ် ရၤလီၤသး ခီဖျိတၢ်ဘၣ်ဒိလၢ ပှၤလၢအဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်တဂၤအ့ၣ်ဆါ (အဒိဖဲအလဲလိာ်ဖိသၣ်အခံပးအခါ) မ့တမ့ၢ်လၢတၢ်အီၣ်မ့တမ့ၢ်ထံဘၣ်အၢန့ၣ်လီၤ.

ပိာ်လံာ်ယိၣ်န့ၣ် မၤဘၣ်ဒိနၢၣ်တၢ်မၤကျဲ ဒီးဒုးကဲထီၣ်တၢ်သံတခီပၤသ့လီၤ. ကသံၣ်ဒီသဒၢန့ၣ် မၤဟါမၢ်ကွံာ်လံတၢ်ဆါဘူးကလၢာ် လၢကီၢ်အမဲရကၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆါတၢ်ကဲထီၣ်အလီၢ်ခံကတၢၢ်လၢ Minnesota န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအီၤလၢ 2008 န့ၣ်လီၤ.* ဘၣ်ဆၣ်တၢ်ဆါအံၤန့ၣ် အိၣ်ဒံးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်လီၢ်အဂၤတဖၣ် ဒီးဟဲက့ၤတုၤသ့လၢထံကီၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဃးဒီး MMR ကသံၣ်ဒီသဒၢ

MMR ကသံၣ်ဒီသဒၢန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ ဖိသၣ်အသးအိၣ် 12-15 လါတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘူးစထၢၣ်ရှီးန့ၣ် ပှၤဆဲးအီၤ လၢအသးအိၣ် 4-6 နံၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကသံၣ်ဒီသဒၢန့ၣ် ဒီသဒၢတၢ်လၢ တၢ်ဆါဝဲအံၤတဖၣ်:

• သမူးဖီ (ဝဲးသဲး) န့ၣ် ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်အါမး ဒီးဒုးအိၣ်ထီၣ်ဖံးဘ့ၣ်ဂီၤ, တၢ်ကိၢ်ထီၣ်, တၢ်ကူး, နါဒ့ထံယွၤမ့တမ့ၢ်မဲာ်ထံထီၣ်
• ကိာ်ဘိးတၢ်ဆါန့ၣ် မၤညိးထီၣ်ကလဲ(သွံၣ်ထံထၢၣ်ဖိ)တဖၣ် လၢနၢ်ဒီးခၣ်ဃံအဘၢၣ်စၢၤ
• ရူၣ်ဘဲလၣ် (ပှၤကိးအီၤစ့ၢ်ကီးဒ် ကၠၢမၢၣ်သမူးဖီ)န့ၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ် ဖံးဘ့ၣ်ဂီၤ, တၢ်ကိၢ်ထီၣ်အစၢ်, တၢ်ကူးဒီးကလဲတဖၣ်ညိးထီၣ်

တၢ်ဆါဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဒုးကဲထီၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်ကတီၢ်တၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်တဖၣ်တဖၣ်သ့န့ၣ်လီၤ. တၢ်အဂၤတမံၤန့ၣ် တၢ်ဆါဒ်န့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အၢဒိၣ်လၢပှၤသးပှၢ်လၢအဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်တဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဆါသၢမံၤအံၤန့ၣ် တကဲထီၣ်ညီနုၢ်လၢ Minnesota* ဒီးကီၢ်အမဲရကၤ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဆါဃၢ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ရၤလီၤအီၤခီဖျိပှၤဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်တဖၣ်လၢအဟဲဆူကီၢ်အမဲရကၤသ့န့ၣ်လီၤ. အဃိတၢ်ဆဲး MMR ကသံၣ်ဒီသဒၢအါအါလၢဖိသၣ်န့ၣ် အကါဒိၣ်လၢတၢ်ဒီသဒၢတၢ်ဆါဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဃးဒီး ကသံၣ်ဒီသဒၢတၢ်ထီၣ်ထီတၢ်ဆါ

ကသံၣ်ဒီသဒၢတၢ်ထီၣ်ထီတၢ်ဆါန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ ဖိသၣ်အသးအိၣ် 12-15 လါတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘူးစထၢၣ်ကသံၣ်န့ၣ် ပှၤဆဲးအီၤလၢ သးအိၣ် 4-6 နံၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ကသံၣ်ဒီသဒၢအံၤန့ၣ် ဒီသဒၢတၢ်လၢသမူးဖီ(ဝဲးသဲး)တၢ်ဆါန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆါဃၢ်န့ၣ် ကူဂာ်ပှၤသ့ ဒီးဒုးကဲထီၣ်ဖံးဘ့ၣ်ဂီၤဒီးတၢ်ကိၢ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကူစါကျဲတအိၣ်ဘၣ်ဆၣ် ခၣ်လၣ်မါကသံၣ်ဖှူ ဒီးဘုကၠူၣ်ထံတဖၣ်န့ၣ် မၤဘျါစၢၤတၢ်သးဂံာ်သးကွဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆါအံၤန့ၣ် ဆူၣ်နးသ့လၢပှၤသးပှၢ်တဖၣ်လၢအဒိးန့ၢ်အီၤလီၤ.

လၢအပူၤကွံာ် 15 နံၣ်တဖၣ်န့ၣ် သမူးဖီတဖၣ်အံၤ စှၤလီၤဝဲလၢ Minnesota* လၢကသံၣ်ဒီသဒၢအဃိန့ၣ်လီၤ. လၢ 2015 န့ၣ် ကီၢ်အမဲရကၤအိၣ်ဒီး သမူးဖီတၢ်ဆါ ကဲထီၣ်သ့ မ့တမ့ၢ်ကဲထီၣ်နီၢ်ကီၢ် 361 ဘျီန့ၣ်လီၤ.

ကသံၣ်ဒီသဒၢအဂၤတဖၣ်လၢဖိသၣ်အဂီၢ်

ကသံၣ်ဒီသဒၢအကါဒိၣ်တဖၣ်လၢဖိသၣ်အဂီၢ် လၢကၠိဒီးမုၢ်ဆါတၢ်ကွၢ်ထွဲလီၢ်ခၢၣ်သးတဖၣ်လိၣ်ဘၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲလီၤ. ကသံၣ်ဒီသဒၢအံၤတဖၣ်န့ၣ် ဒီသဒၢစၢၤဖိသၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်ဆူၣ်ဆူၣ်တဖၣ်လၢအဖီလာ်:

• DTaP ကသံၣ်ဒီသဒၢ: ဒီသဒၢတၢ်လၢ ဒ့းဖသရံယါကိာ်ယူၢ်ဘိညိးတၢ်ဆါ (ဘဲးတံရံယၤတၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ် လၢအမၤတံာ်တာ်တၢ်သါထီၣ်သါလီၤ), ခၣ်အ့ၣ်တံၢ်တၢ်ဆါ (ဘဲးတံရံယၤတၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်လၢအမၤဃံးခၣ်ဃံ) ဒီးတၢ်ကူးဖးထီတၢ်ဆါ (ဘဲးတံရံယၤတၢ်ဆါလၢအမၤဘၣ်ဒိပသိၣ်တဖၣ်)
• Hib ကသံၣ်ဒီသဒၢ: ဒီသဒၢ ဟံၣ်မိဖံလၢးစတၢ်ဆါကလုာ် b လၢအဒုးကဲထီၣ်သ့ခိၣ်နူာ်သလီညိးထီၣ်, ပသိၣ်တၢ်ဆါနးနးကလဲာ် မ့တမ့ၢ်တၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်လၢသွံၣ်မ့တမ့ၢ်လၢနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤအဂၤတဖၣ်အပူၤ
• PCV ကသံၣ်ဒီသဒၢ: ဒီသဒၢတၢ်လၢ နၠူမိကီးကၢၣ်တၢ်ဆါ, ဘဲးတံရံယၤတၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်လၢ အဒုးကဲထီၣ်ပသိၣ်တၢ်ဆါနးနးကလဲာ်, ခိၣ်နူာ်သလိညိးထီၣ် ဒီးတၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်တဖၣ်လၢသွံၣ်ပူၤ
• Hep A ကသံၣ်ဒီသဒၢ: ဒီသဒၢတၢ်လၢ သူၣ်တၢ်ဆါ A, တၢ်ဆါဃၢ်တမံၤလၢအဒုးကဲထီၣ်တၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်လၢသူၣ်အပူၤ

Minnesota ကၠိတဖၣ် ဒီးမုၢ်ဆါတၢ်ကွၢ်ထွဲလီၢ်ခၢၣ်သးတဖၣ် ဟ့ၣ်ကူၣ်စ့ၢ်ကီးအီၤဘၣ်ဆၣ်တလိၣ်ဘၣ်:

• RV ကသံၣ်ဒီသဒၢ: ဒီသဒၢတၢ်လၢရိၣ်တာ်တၢ်ဆါဃၢ်, တၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်တမံၤလၢအဒုးကဲထီၣ်တၢ်ဟၢဖၢလူ, တၢ်ဘှိးဒီးတၢ်ကိၢ်ထီၣ်လၢအကဲထီၣ်ထံဂံၢ်တအိၣ်လၢနီၢ်ခိပူၤ မ့တမ့ၢ်တၢ်သံ

တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲ

တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲလၢ ဖိသၣ်အဂီၢ် (0-5)
တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲလၢ ဖိသၣ်အဂီၢ် (6-12)
သးစၢ်တဖၣ်ဒီးကသံၣ်ဒီသဒၢ
COVID-19 တၢ်အိၣ်ယၢၤတဖၣ်