ဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤအကလုာ်ကလုာ်အိၣ်အါမံၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကထံၣ်ဘၣ်နတၢ်တိာ်ကျဲၤအတၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်, နုာ်လီၤကွၢ် မ့တမ့ၢ် ဆဲးလီၤမံၤလၢ ကရူၢ်ဖိပှာ်ဘျးစဲ မ့တမ့ၢ် ဆဲးကျိး ပှၤစူးကါတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤ အလီကျိၤလၢနတၢ်ကွၢ်နီၣ်ကွၢ်ဃါခးက့အလီၢ်ခံန့ၣ်တက့ၢ်.
နကွၢ်ကဒါက့ၤတၢ်ကစီၣ်လၢအဖီလာ်အံၤဒ်သိး ကမၤစၢၤနတၢ်ကွၢ်ဃုတၢ်စံးဆၢလၢ နလိၣ်၀ဲတဖၣ်အဂီၢ်သ့စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤႉ
ယဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤ ဟ့ၣ်တၢ်ဘူးတၢ်လဲမနုၤတဖၣ်လဲၣ်န့ၣ် ယဃုထံၣ်၀ဲကသ့ဖဲလဲၣ်.
နတၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ် ဒိးန့ၢ်၀ဲသ့လၢလံာ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါမိၢ်ပှၢ်ခံခါ:
- နတၢ်န့ၢ်ဘျုးလီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤလၢ နတၢ်န့ၢ်ဘျုးအလံာ်ဆံးဖိအပူၤလီၤ. တၢ်အံၤန့ၣ် တဘျီတခီၣ် ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤ ဒ်တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲ အတၢ်အုၣ်သး မ့တမ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်လံာ်က့ အတၢ်ကွဲးဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ.
- တၢ်န့ၢ်ဘျုးဒီးတၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲအတၢ်ဂ့ၢ်ကျၢၢ်တံၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ကွဲးဖျါထီၣ်အပတီၢ်ထီ ဘၣ်ဃးတၢ်န့ၢ်ဘျုးတဖၣ်လၢလံာ်တိၤဖျါအပူၤန့ၣ်လီၤ.
နထံၣ်ဘၣ် လံာ်တီလံာ်မီတဖၣ်အံၤဖဲ နတၢ်တိာ်ကျဲၤ တၢ်ဆဲးလီၤမံၤ အလံာ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါတဖၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်တူၢ်လိာ်မုာ်ပီးလီ အပူၤသ့ဝဲ, ခီဖျိ နနုာ်လီၤဆူ ကရူၢ်ဖိ ပှာ်ယဲၤသန့အပူၤ မ့တမ့ၢ် ကိးလီတဲစိဆူ တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤလၢပှၤစူးကါတၢ်ဖိအဂီၢ် ခီဖျိနီၣ်ဂံၢ်လၢအအိၣ်ဖဲ နကရူၢ်ဖိ ID ခး အလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဃးဒီးလၢခံတနံၣ်အတၢ်တိာ်ကျဲၤတၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲန့ၣ် ယမၤလိကသ့၀ဲဒ်လဲၣ်.
လၢတၢ်ဂ့ၢ်ဖိးသဲစးအါတက့ၢ်အပူၤန့ၣ်, ဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအသီဘၣ်ဃး လၢခံတနံၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ဒိးန့ၢ်၀ဲသ့လၢတၢ်ဂိၢ်ထီၣ်သီသ့ၣ်လၣ်လီၤဆှုကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်ယလိၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤလၢညါဧါ.
Blue Cross န့ၣ် တဘျီတခီၣ်လိၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤလၢညါ တချုးကျၢၢ်ဘၢတၢ်ကူစါယါဘျါ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤအကျိၤအကွၢ်တခါခါန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤလၢညါန့ၣ် မၤတၢ်ဒ်လဲၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိလိၣ်၀ဲလဲၣ်, ဒီးအဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်ခါလဲၣ် မၤလိန့ၣ်တက့ၢ်. လၢတၢ်မၤစၢၤအဂီၢ်, ဆဲးကျိးပှၤစူးကါတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤအလီကျိၤ လၢနကရူၢ်ဖိတၢ်ကွၢ်နီၣ်ကွၢ်ဃါခးက့အလီၢ်ခံန့ၣ်တက့ၢ်.
ယဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါဘၣ်ဃးတၢ်အဘူးအလဲတဖၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
လၢဆူၣ်ချ့တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲအါတက့ၢ်အဂီၢ်န့ၣ်, တၢ်အဘူးအလဲလၢနဟ့ၣ်န့ၣ် ဒိးသန့ၤထီၣ်သးလၢတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအါမးအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ:
- မ့ၢ်ကသံၣ်သရၣ်, တၢ်ဆါဟံၣ်ဒီး/မ့တမ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်ဒၢးလၢနစူးကါန့ၣ် အိၣ်လၢနတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲအပူၤဧါ.*
- မ့ၢ်ကသံၣ်ကျးအိၣ်လၢနတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲအပူၤဧါ .
- မ့ၢ်တၢ်တိၢ်စၢၤမၤစၢၤတၢ်, တၢ်မၤကွၢ်လၢတၢ်မၤကွၢ်ဒၢး မ့တမ့ၢ် ကသံၣ်လၢကသံၣ်သရၣ်ဟ့ၣ်လီၤ န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကျၢၢ်ဘၢပၣ်ဃုာ်ခီဖျိနတၢ်တိာ်ကျဲၤဧါ .
- မ့ၢ်တၢ်တိၢ်စၢၤမၤစၢၤ မ့တမ့ၢ်တၢ်မၤကွၢ်ဘၣ်ဃးဒီးကသံၣ်ကသီန့ၣ် လိၣ်၀ဲဧါ. မ့ၢ်နလိၣ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤလၢညါဧါ.
- မ့ၢ်နတုၤဘးဒီးနတၢ်ဟ့ၣ်ဆိအဘူးအလဲ၀ံၤလံဧါ. မ့ၢ်နတၢ်ဟ့ၣ်သဃဲၤမ့တမ့ၢ်တၢ်အုၣ်ကီၤဟ့ၣ်သဃဲၤအိၣ်ဧါ.
- တၢ်တိၢ်စၢၤမၤစၢၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲဧါ, မ့တမ့ၢ်မ့ၢ်ဒ်သိးကဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဆါမနုၤလဲၣ် မ့တမ့ၢ် လၢကကူစါယါဘျါတၢ်ဆူးတၢ်ဆါအဂီၢ်ဧါ.
- တၢ်တိၢ်စၢၤမၤစၢၤဖဲလဲၣ်န့ၣ် မၤဘၣ်ဒိတၢ်အဘူးအလဲတဖၣ်ဒ်လဲၣ်.
တၢ်အကါဒိၣ်၀ဲလၢ နကနၢ်ပၢၢ် နၤဒီးတၢ်အုၣ်ကီၤ ဘၣ်ဟ့ၣ်နဆူၣ်ချ့တၢ်ကွၢ်ထွဲအဘူးအလဲ လၢကျဲဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်သ့ၣ်ညါနဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤ မၤတၢ်ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ကဒုးသ့ၣ်ဘါအါထီၣ်နၤလၢ နလိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဘူးလဲလၢဆူၣ်ချ့တၢ်တိၢ်စၢၤမၤစၢၤအဂီၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
နစူးကါ၀ဲသ့စ့ၢ်ကီးပကရူၢ်ဖိအဲပးအတၢ်လၢအတယာ်ကွၢ် ဆူၣ်ချ့အတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤ(လၢပှၤတဖၣ်လၢအအိၣ်လၢ Aware တၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲအပူၤအဂီၢ်) ဒီးတၢ်လၢအတယာ်ကွၢ် ကသံၣ်ကသီအတၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤ (လၢပှၤတဖၣ်လၢအအိၣ်ဒီးကသံၣ်ကသီတၢ်န့ၢ်ဘျုးတဖၣ်လၢအဘၣ်တၢ်ပၢဆှၢခီဖျိတၢ်ကူစါယါဘျါတၢ်ဆူးတၢ်ဆါဂ့ၤကတၢၢ်တဖၣ်အဂီၢ်) ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်တၢ်အဘူးအလဲတၢ်ဒွးတယာ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဂ့ၢ်အါထီၣ်ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤတဖၣ်ကျၢၢ်ဘၢပၣ်ဃုာ်လဲၣ်
- တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ကသံၣ်လၢကသံၣ်သရၣ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်န့ၢ်ဘျုးတဖၣ်
- တၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲပူၤန့ၣ် အခီပညီမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
- ဘၣ်မနုၤအဃိယဒိးန့ၢ်စရီဃ့က့ၤတၢ်အဘူးအလဲလၢတၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲတၢ်လဲၤထံၣ်လိာ်သးအဂီၢ်န့ၣ်လဲၣ်.
- သကဲးပ၀ာ်ဒီးသးသ့ၣ်ညါတၢ်ဆူၣ်ချ့တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲ
- တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲလၢ တၢ်ကူစါဃံအဆၢ
- ကသံၣ်လၢတၢ်ဃုထၢအီၤသ့တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲ
- တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲလၢ တၢ်ဆဲးထးကူစါယါဘျါ
- တၢ်တဲနၢ်ပၢၢ် တၢ်န့ၢ်ဘျုးအဂ့ၢ်အကျိၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်၀ဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
- နၤဒီးနတၢ်အုၣ်ကီၤဟ့ၣ်ဆူၣ်ချ့တၢ်ကွၢ်ထွဲအဘူးအလဲဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်