ကသံၣ်ဒီသဒၢတၢ်ဆါတဖၣ်လၢပှၤလိၣ်ဘိဒီး
ဖိသၣ်လၢဘိးကလိၣ်ဘိတဖၣ်အဂီၢ်

ကသံၣ်ဒုးဆူၣ်ထီၣ်နီၣ်ခိဂံၢ်တြီဆၢတဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

ကသံၣ်ဒုးဆူၣ်ထီၣ်နီၢ်ခိဂံၢ်တြီဆၢတဖၣ် မ့ၢ်ကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်လၢအဒုးဆူၣ်ထီၣ်တၢ်ဒီသဒၢ ခီဖျိကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ် လၢအဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်လီၤဆူဖိသၣ်လၢအိၣ်ဖျဲၣ်ဝံၤသီသီဒီးလၢအသးစၢ်အခါန့ၣ်လီၤ. နဖိမ့ၢ်ဆဲးဝံၤကသံၣ်ဒီသဒၢဒၣ်လဲၣ် အဝဲသ့ၣ်ကလိၣ်ဆဲးလၢခံတဘျီ ဒ်သိးကဒီသဒၢလီၤအသးန့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်န့ၣ်တဒီသဒၢထၢပှၤဆဲကသံၣ်ဘၣ်,အဝဲဒီသဒၢစ့ၢ်ကီးပှၤတဖၣ်လၢအိၣ်ဘိးဘၣ်ဒီးအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်လၢအဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ သးနံၣ်11တုၤ13တဖၣ်မ့ၢ် Tdap (ခၣ်အ့ၣ်တံၢ်,ကိာ်ယူၢ်ဘိညိးတၢ်ဆါဒီးတၢ်ကူးဖးထီ) ဒီးကသံၣ်ဒီသဒၢခိၣ်နူၢ်ဒီးနၢၣ်ဘိမိၢ်ပှၢ်အသလီညိးထီၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်အံၤန့ၣ်ဒီသဒၢဝဲ:

• ခၣ်အ့ၣ်တံၢ် မ့တမ့ၢ် ခၣ်ဃံးတံၢ်အသး
• ကိာ်ယူၢ်ဘိညိးတၢ်ဆါ, တၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်လၢနါဒ့ဒီးကိာ်ယူၢ်လၢကသံၣ်ဒီသဒၢဒုးဖျိးဝဲဘိးကလၢာ်
• အ့ၣ်စဲလူလၣ်ဖဲၣ်ထၢၣ်စ့ၣ် လၢပှၤသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးဒ်တၢ်ကူးဖးထီ  
• ခိၣ်နူၢ်ဒီးနၢၣ်ဘိမိၢ်ပှၢ်အသလီညိးထီၣ်, တၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်လၢအလီၤဘၣ်ယိၣ် လၢအမၤညိးထီၣ်ခိၣ်နူၢ်အကနူၤတိၤ

ကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်န့ၣ်ပူၤဒီးတၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်စ့ၣ်ဧါ.

ကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ်န့ၣ်အါတက့ၢ်တလီၤဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. နနၢ်ဟူတ့ၢ်ဃာ်တၢ်မနုၤဂ့ၤမနုၤဂ့ၤ, အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်တဒုးကဲထီၣ် အီးထံၤစဲၣ်တၢ်ဆါ (တၢ်ဘၣ်ကီဘၣ်ခဲလၢတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးပှၤအဂၤဒီးတၢ်ဆိကမိၣ်တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး) မ့တမ့ၢ်တၢ်ဆါတမံၤမံၤလၢအဘၣ်ဃးဒီးအီးထံၤစဲၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သ့ၣ်ညါအါထီၣ်အဂီၢ် လဲၤနုာ်ကွၢ် တၢ်ပၢၤတၢ်ဆါလီၢ်ခၢၣ်သးတဖၣ်တက့ၢ်.

ဘၣ်ဃးဒီး Tdapကသံၣ်ဒီသဒၢ

Tdapကသံၣ်ဒီသဒၢန့ၣ် ဒီသဒၢဝဲဒၣ်တၢ်ဆါအကလုာ်အါမးလီၤ. နဖိန့ၣ်မ့ၢ်ဖိသၣ်ဆံးဘၣ်ဆၣ် အကါဒိၣ်လၢကဆဲးကသံၣ်ဝဲန့ၣ် ဒ်ပှၤလိၣ်ဘိအသိးန့ၣ်လီၤ.

ခၣ်အ့ၣ်တံၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လၢသးအနံၣ်အလါခဲလၢာ်အဂီၢ် အဃိတၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢလၢကတီၢ်တီၢ်န့ၣ်အကါဒိၣ်လီၤ.

ပှၤလၢအဒိးန့ၢ်တၢ်ကူးဖးယံာ်ဖးထီတဖၣ်အညီတဖၣ်မ့ၢ်ဝဲ ဖိသၣ်စံးတဖၣ်,ပှၤသးပှၢ်တဖၣ်ဒီးပှၤကိးဂၤဒဲးလၢအတဆဲးဘၣ်ဒံးကသံၣ်ဒီသဒၢဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကူးဖးထီန့ၣ်ညီနုၢ်တကထီၣ်သးလၢ Minnesotaဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်သနါက့,တၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်တဖၣ်န့ၣ် အါထီၣ်လၢလၢပှၤတဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢအိၣ်အလီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကူးဖးထီန့ၣ်ဆူၣ်ဖးဒိၣ်သ့ ဒီးဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်သီတဖၣ်အဂီၢ် သံဝဲသ့န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးကဒီသဒၢဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်သီတဖၣ်လၢနဟံၣ် မ့တမ့ၢ် လၢဟံၣ်ခိၣ်ဟံၣ်ဃၢၤအဂီၢ် အကါဒိၣ်လၢကဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကူးဖးထီန့ၣ်မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဆါလၢအဘၣ်တၢ်တီၣ်ဖျါထီၣ်အီၤသ့န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်ကရၣ်တဂၤမ့ၢ်ဃုထံၣ်လၢနဖိန့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ကူးဖးထီတၢ်ဆါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဒုးသ့ၣ်ညါ Minnesota ဆူၣ်ချ့ဝဲၤကျိၤန့ၣ်လီၤ.

ဘၣ်ဃးဒီး မဲန့ကိကီးကၢၣ်ကသံၣ်ဒီသဒၢ ဒီးခိၣ်နူၢ်ဒီးနၢၣ်ဘိမိၢ်ပှၢ်အသလီညိးထီၣ်

ခိၣ်နူၢ်ဒီးနၢၣ်ဘိမိၢ်ပှၢ်အသလီညိးထီၣ်တၢ်ဆါန့ၣ် ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်ညီဒိၣ်မး ဒီးအရၤလီၤသးညီမးန့ၣ်လီၤ. အဝဲန့ၣ်လီၤဘၣ်ယိၣ်ဒီးမၤဟးဂီၤခိၣ်နူၢ်သ့ဒီးပှၤသံသ့န့ၣ်လီၤ. မဲန့ကိကီးကၢၣ်ဘဲးထံရံယါန့ၣ် ဒုးကဲထီၣ်သ့စ့ၢ်ကီးတၢ်ဘၣ်ကူဘၣ်ဂာ်လၢသွံၣ်ကျိၤအပူၤ မ့တမ့ၢ် ပသိၣ်တၢ်ခုၣ်ဘၣ်နးနးကလဲာ်တၢ်ဆါန့ၣ်လီၤ.

ခိၣ်နူၢ်ဒီးနၢၣ်ဘိမိၢ်ပှၢ်အသလီညိးထီၣ်တၢ်ဆါအပနီၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်လိၤကိၢ်ဒီးခိၣ်ဆါန့ၣ်လီၤ. အဝဲန့ၣ်ပှၤကမၣ်အီၤသ့လၢတၢ်လိၤကိၢ်ဘၣ်သမုၣ်တကံပဝံတၢ်ဆါ (တိးကွ့တၢ်ဆါ) အဃိအဂ့ၤကတၢၢ်လၢကအိၣ်ဒီးကသံၣ်ဒီသဒၢအတၢ်ဒီသဒၢလၢတၢ်ဆါလီၤပျံၤအံၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.

Minnesota ဆူၣ်ချ့ဝဲၤကျိၤပာ်ဖျါတ့ၢ် တၢ်ကဲထီၣ်ခိၣ်နူၢ်ဒီးနၢၣ်ဘိမိၢ်ပှၢ်အသလီညိးထီၣ်တၢ်ဆါ ဃုဘျီလၢ 2015 လၢအထိၣ်သတြီၤဒီးတဆံခံဘျီလၢ2013န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်ဝဲန့ၣ်တဖၣ်အကျါတဘျီန့ၣ်ကဲထီၣ်ပှၤသံဝဲန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤတဖၣ်လၢကကတိၤသကိးတၢ်ဒီးကသံၣ်သရၣ်အဂီၢ်

ဖိသၣ်လၢအသးနံၣ်အိၣ်13မ့တမ့ၢ် ပှၢ်န့ၢ်အီၤန့ၣ် မ့ၢ်တဆဲးဘၣ်ဒံးကသံၣ်ဒီသဒၢတၢ်ထီၣ်ထါတၢ်ဆါန့ၣ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢတၢ်ထီၣ်ထါဖဲအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်တဆဲး ဘၣ်နီတဘျီဒီးဖဲအဝဲသ့ၣ်တဘၣ်ဘၣ်တၢ်ထီၣ်ထါနီတဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကသံၣ်ဒီသဒၢအဂၤတမံၤလၢနကသးအိၣ်ဆိကမိၣ်မ့ၢ်ဝဲ HPV ကသံၣ်ဒီသဒၢန့ၣ်လီၤ. ကတိၤတၢ်ဒီးနကသံၣ်သရၣ်မၤလိအါထီၣ်တၢ်ဘၣ်ဃးဒီး HPVကသံၣ်ဒီသဒၢ.

တၢ်ဒီသဒၢတၢ်ရဲၣ်ကျဲၤထံၣ်လိာ်သးတဖၣ်လၢနဖိလိၣ်ဘိထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ဟ့ၣ်စ့ၢ်ကီးနၤဒီးနကသံၣ်သရၣ် အခွဲးအယာ်လၢကကတိၤတၢ်ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နသံကွၢ်တၢ်ဘၣ်ဃးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်, တၢ်မၤနၢၤမၤဃာ်ပှၤဂၤ ဒီးတၢ်စူးကါညါသူး မ့တမ့ၢ်တၢ်အဂၤတဖၣ်လၢအကါဒိၣ်လၢနဂီၢ်သ့စ့ၢ်ကီးလီၤ.

တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲ

တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲလၢဖိသၣ်တဖၣ်လၢအသးနံၣ်6-12အဂီၢ်
တတၢ်ဒီသဒၢဒၢလီၢ်ခိၣ်
ထိးခဲစၢၣ်တၢ်ဆါ
တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲလၢဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်သီတဖၣ်ဒီးဖိသၣ်စံးတဖၣ်အဂီၢ်
COVID-19 တၢ်အိၣ်ယၢၤတဖၣ်