ဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီး တၢ်ဒုးကဲထီၣ်အီၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်?
ဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါအံၤမ့တၢ်ဆါတခါလၢ အကဲထီၣ်သးခီဖျိတၢ်ဆၢအိၣ်၀ဲဒၣ်လၢနသွံၣ်အကျါအါတလၢအဃိန့ၣ်လီၤ. ဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါအံၤကဲထီၣ်အသးခီဖျိလၢ နမိၢ်ပှၢ်န့ၣ်တထုးထီၣ်၀ဲဒၣ် အံၤစူၤလံ (ဟီၣ်မိလၢအမၤဘၣ်ဂီၢ်၀ဲဒၣ်ကလူခိး(စ်)) မ့တမ့ၢ် နမိၢ်ပှၢ်န့ၣ်တခီဆၢ၀ဲဒၣ် အံၤစူၤလံ (ဟီၣ်မိလၢအမၤဘၣ်ဂီၢ်၀ဲဒၣ်ကလူခိး(စ်)) အဃိန့ၣ်လီၤ. ဟီၣ်မိတခါအံၤအကဘၣ်မၤလီကရဲကွံာ်၀ဲဒၣ်အံသၣ်ဆၢလၢပသွံၣ်ကျိၤအပူ (ပသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးအီၤဒ် ကလူခိး(စ်))န့ၣ်လီၤ. အံသၣ်ဆၢထံလၢအမ့ၢ်၀ဲဒၣ် ကလူခိး(စ်) မ့အိၣ်အါတလၢန့ၣ်ကဲထီၣ်က့ၤ၀ဲဒၣ်တၢ်အစုၣ်အပျၢ်အဃိ တၢ်၀ဲန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်အိၣ်သးလၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
နီၢ်ခိအတယၢၢ်အါတလၢ, တၢ်အီၣ်၀ဲဒၣ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ အတဂ့ၤလၢတအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ် , သးနံၣ်ပှၢ်ထီၣ် ဒီး ဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်လီၤစၢၤလီၤသွဲၣ် သ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်လၢအဒုးကဲထီၣ်၀ဲဆံၣ်ဆၢတၢ်န့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်ဟုးအိၣ်သးကတီၢ် ဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါ ဖဲဒၢကတီၢ် အိၣ်ဒီး ဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါ အဃိ နအိၣ်နဲဒၣ်လၢ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်လၢ အဒိၣ်အါဝဲ လၢနကကဲထီၣ် ဆံၣ်ဆါတၢ်ဆါ စ့ၢ်ကီးလီၤ.
မၤကွၢ်၀ဲဒၣ်ဆံၣ်ဆၢတဆါတၢ်ဘၣ်ယိၣ်
ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်ဘၣ်ဃးဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါ ကလုာ်1 ဒီး ကလုာ် 2 အဘၢၣ်စၢၤအတၢ်လီၤဆီ
- ကလုာ်1 ဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါ န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲတၢ်တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးလၢနမိၢ်ပှၤအပူၤဖဲလၢတထုးထီၣ်၀ဲဒၣ် အံၤစူၤလံ (insulin)န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါ ကလုာ်1 န့ၣ်ညီနုၢ်တၢ်ဆါပနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်စးထီၣ်အိၣ်ဖျါလၢအနီၢ်ဆံးအခါ, လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်ဆါတကလုာ်အံနကနၢ်ဟူ၀ဲဒၣ်ပှၤကိးအီၤလၢ ဖိသၣ်ကတီၢ်ဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါ မ့တမ့ၢ် ပှၤတဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါန့ၣ်လီၤ.
- ကလုာ်2 ဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါ တကလုာ်အံၤဟဲကဲထီၣ်၀ဲဒၣ်ဖဲ နမိၢ်ပှၢ်တခီဆၢက့ၤ အံၤစူၤလံ(insulin) ဒီးတၢ်ဆၢအိၣ်၀ဲအါတလၢလၢနသွံၣ်ကျိၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါ 2 ကလုာ်အံၤညီနုၢ်ကဲထီၣ်သးခီဖျိတၢ်အီၣ်၀ဲတၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢအတဂ့ၤတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်, တၢ်ဘီၣ်တလၢဒီး/မ့တမ့ၢ် နီၢ်ခိတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါ ကလုာ်2 အံၤဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီဒ်အမ့ၢ်၀ဲ သးပှၢ်ကတီၢ်ဆံၣ်ဆၢတၢ်ဆါ မ့ၢ်လၢ တၢ်ဆါတကလုာ်အံၤအဘၣ်က့ၤနၤလၢနသးပှၢ်ထီၣ်အတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ခဲအံၤ,တၢ်ဆါ၀ဲအံၤအဘၣ်စ့ၢ်ကီးပှၤဖိသၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆါ၀ဲအံၤမ့ၢ်တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ်သနာ်က့ အမ့ၢ်တၢ်ဆါလၢနဒီသဒၢအီၤသ့၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.