ဆူၣ်ချ့တၢ်အုၣ်ကီၤန့ၣ် မၤတၢ်ဒ်လဲၣ်

တၢ်အုၣ်ကီၤဟ့ၣ်သဃဲၤ - 

တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤဘျးကယၤလၢ နဘၣ်ဟ့ၣ်နဲလၢ တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤတဖၣ်အဂီၢ်လၢ တၢ်အုၣ်ကီၤကျၢၢ်ဘၢဟ့ၣ်စၢၤအီၤန့ၣ်လီၤ. အဒိ, နဟ့ၣ်တၢ်လဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီးကသံၣ်သရၣ်မ့တမ့ၢ်တၢ်ထီၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်အဘူးအလဲ 20 မျးကယၤလီၤ. နတၢ်တိာ်ကျဲၤကဟ့ၣ်80မျးကယၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်တိာ်ကျဲၤတအိၣ်ဒီးတၢ်အုၣ်ကီၤဟ့ၣ်သဃဲၤကိးခါဒဲးဘၣ်.

တၢ်ဟ့ၣ်သဃဲၤ - 

နတၢ်ဟ့ၣ်ဘူးဟ့ၣ်လဲအဆံးအစှၤလၢ တၢ်ကွၢ်ထွဲလၢ ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်စၢၤကျၢၢ်ဘၢအီၤအဂီၢ်ဖဲ တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤ အကတီၢ် (အဒိ, $25 လၢတၢ်လဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီးကသံၣ်သရၣ်တဘျီအဂီၢ်)န့ၣ်လီၤ. တၢ်တိာ်ကျဲၤတနီၤန့ၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်သဃဲၤတအိၣ်ဘၣ်.

တၢ်အဘူးအလဲတဖၣ်လၢ တၢ်အုၣ်ကီၤကျၢၢ်ဘၢဟ့ၣ်စၢၤအီၤ - 

တၢ်မၤကွၢ်ဆူၣ်ချ့, တၢ်လဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီးကသံၣ်သရၣ်, တၢ်ကူစါယါဘျါ, တၢ်လိၣ်တၢ်လဲး, ကသံၣ်ကသီဒီး တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤတဖၣ်လၢ နတၢ်တိာ်ကျဲၤဟ့ၣ်စၢၤကျၢၢ်ဘၢ၀ဲတဖၣ်. နတၢ်တိာ်ကျဲၤဟ့ၣ်တၢ်ဘူးတၢ်လဲမနုၤတဖၣ်လဲၣ်န့ၣ် နုာ်လီၤကွၢ်ကရူၢ်ဖိအပှာ်ယဲၤသန့, ကိးဘၣ်လီတဲစိနီၢ်ဂံအအိၣ်ဖဲတၢ်ကွၢ်နီၣ်ကွၢ်ဃါခးက့အလီၢ်ခံ မ့တမ့ၢ် ကွၢ်လံာ်ဃံးဃာ်လၢနတၢ်တူၢ်လိာ်မုာ်ဘၣ်ကရူၢ်ဖိအပီးလီပူၤကျါန့ၣ်တက့ၢ်.

တၢ်ဟ့ၣ်ဆိအဘူးအလဲ - 

စ့ပာ်ဖှိၣ်လၢနဟ့ၣ်လၢ ဆူၣ်ချ့တၢ်ကွၢ်ထွဲအဂီၢ်ကိးနံၣ်ဒဲး တချုးလၢနတၢ်တိာ်ကျဲၤစးထီၣ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲ.

ကသံၣ်ကသီ အမံၤကွဲးရဲၣ် - 

ကသံၣ်မံၤကွဲးရဲၣ်လၢ နတၢ်တိာ်ကျဲၤဟ့ၣ်စၢၤကျၢၢ်ဘၢန့ၢ်၀ဲ. နမ့ၢ်ဟံးန့ၢ်ကသံၣ်လၢကသံၣ်ကျးလၢ တဘျးစဲဝဲဒီးနတၢ်တိာ်ကျဲၤအကျါဘၣ်န့ၣ် နလိၣ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အပှ့ၤအံၤ အဘၣ်တၢ်ထုးကွံာ်အီၤလၢန တၢ်ဟ့ၣ်ဆိအဘူးအလဲ မ့တမ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲလၢနီၢ်ကစၢ်စ့ အအါကတၢၢ်အကျါဘၣ်. ကဘၣ်နၢ်ပၢၢ် ကသံၣ်လၢကသံၣ်သရၣ်ဟ့ၣ်လီၤ အတၢ်န့ၢ်ဘျုးတဖၣ်အဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်.

တၢ်ပၢၤဃာ်စ့အကီးလၢဆူၣ်ချ့ဂီၢ် - 

တၢ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤတဖၣ်လၢ HSA အကီးတခါအဂီၢ် တချုးဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲ. နစူးကါ HSA စ့မိၢ်ပှၢ်တဖၣ် လၢကဟ့ၣ်အဘူးအလဲလၢ ဆူၣ်ချ့တၢ်ကွၢ်ထွဲတနီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပှာ်ဘျးစဲ - 

တၢ်ဆါဟံၣ်, ကသံၣ်သရၣ်, ကသံၣ်ကျး ဒီးဆူၣ်ချ့ပှၤကူၣ်သ့စဲၣ်နီၤတဖၣ် လၢအဆဲးပနီၣ်လံာ်ဃံးဃာ်လၢ ဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤတမံၤ ဒ်သိးကဟ့ၣ်တၢ်ကွၢ်ထွဲ မ့တမ့ၢ် ကသံၣ်ကသီလၢကသံၣ်သရၣ်ဟ့ၣ်လီၤတဖၣ် လၢအကရူၢ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်. ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤစ့ၢ်ကီးလၢ ကသံၣ်သရၣ်ပၣ်ဃုာ်သးမ့တမ့ၢ် ကသံၣ်သရၣ်လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲပူၤတဖၣ်လီၤ. ဒ်သိးနကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲအါကတၢၢ်အဂီၢ်, နဘၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကွၢ်ထွဲလၢကသံၣ်သရၣ်လၢဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲပူၤတဂၤဒီး လဲၤလၢ ကသံၣ်ကျးလၢန ကသံၣ်ကျးတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲပူၤန့ၣ်လီၤ.

ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ကွၢ်ထွဲ ဒီး ကသံၣ်ကျးတနီၤတအိၣ်လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲပူၤတဖၣ်ဘၣ်သ့ဝဲလီၤ. ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ကွၢ်ထွဲ ဒီး ကသံၣ်ကျးတနီၤလၢအပၣ်ဃုာ်လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲတခါန့ၣ်တပၣ်ဃုာ်ဝဲလၢတၢ်တိာ်ကျဲၤအဂၤတခါန့ၣ်သ့ဝဲလီၤ

လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤအဂီၢ်တနီၤန့ၣ် အတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲလီၤစှၤ၀ဲလီၤ. တၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲလၢအလီၤစှၤတဖုန့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံး၀ဲဒၣ်လၢ ကသံၣ်သရၣ် မ့တမ့ၢ် ကသံၣ်ကျးဘျးစဲ၀ဲဒီးနတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲအပူၤန့ၣ် အိၣ်၀ဲထဲတနီၤနီၤန့ၣ်လီၤ.

နမ့ၢ်ထံၣ်လိာ်သးဒီးကသံၣ်သရၣ်မ့တမ့ၢ် တၢ်ကွၢ်ထွဲလီၢ်လၢတဘျးစဲဝဲဒီးနတၢ်တိာ်ကျဲၤအကျါန့ၣ် နတၢ်ကွၢ်ထွဲအဘူးအလဲကအါထီၣ်ဝဲလီၤ. နမ့ၢ်ဟံးန့ၢ်ကသံၣ်လၢကသံၣ်ကျးလၢ တဘျးစဲဝဲဒီးနတၢ်တိာ်ကျဲၤအကျါဘၣ်န့ၣ် နလိၣ်ဟ့ၣ်အါထီၣ်ကသံၣ်န့ၣ်အဘူးအလဲ မ့တမ့ၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အဘူးအလဲလၢ တၢ်ဟ့ၣ်အီၤလၢနီၢ်ကစၢ်စ့ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တဘၣ်တၢ်ထုးကွံာ်အီၤလၢန တၢ်တိာ်ကျဲၤလၢတၢ်နီၤဟ့ၣ်တၢ်အဘူးအလဲတၢ်ဘျးစဲအပူၤအကျါဘၣ် (အဒိ, နတၢ်ဟ့ၣ်ဆိအဘူးအလဲဒီးတၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲလၢနီၢ်ကစၢ်စ့ အအါကတၢၢ်)န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲလၢနီၢ်ကစၢ်စ့ အအါကတၢၢ်

တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ် နတၢ်ဟ့ၣ်အအါကတၢၢ်လၢ ပှာ်ဘျးစဲပူၤတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤတဖၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်စၢၤကျၢၢ်ဘၢ၀ဲအဂီၢ်.

တၢ်အုၣ်ကီၤအဘူးအလဲ-

စ့လၢနဟ့ၣ်အီၤ တလါတဘျီလၢ နဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤအဂီၢ်. တၢ်အုၣ်ကီၤအဘူးအလဲလၢအစှၤဒိၣ်တဖၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ဆိအဘူးအလဲဒီးတၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲလၢနီၢ်ကစၢ်စ့ အအါကတၢၢ်အါဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဃု ဆူၣ်ချ့တၢ်အုၣ်ကီၤအခီပညီအဂၤတဖၣ် ဖဲ တၢ်ကတိၤအခီပညီပူၤတက့ၢ်.

• ကဘၣ်ဃုထၢဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤဒ်လဲၣ်.
• ယကဘၣ်ဖးတၢ်တဲနၢ်ပၢၢ် တၢ်န့ၢ်ဘျုးအဂ့ၢ်အကျိၤတဖၣ် (EOB) ဒ်လဲၣ်
• နၤဒီးနတၢ်အုၣ်ကီၤ ဟ့ၣ်အဘူးအလဲလၢဆူၣ်ချ့တၢ်ကွၢ်ထွဲအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်
• တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဆူၣ်ချ့တၢ်အုၣ်ကီၤအပှ့ၤတဖၣ်