ဆူၣ်ချ့တၢ်အုၣ်ကီၤန့ၣ် မၤတၢ်ဒ်လဲၣ်

ဆူၣ်ချ့တၢ်အုၣ်ကီၤဒီသဒၢနၤလၢဆူၣ်ချ့တၢ်ကွၢ်ထွဲလၢအပှ့ၤဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဟ့ၣ်စၢၤနတၢ်ဘူးတၢ်လဲလၢ တၢ်ထံၣ်လိာ်သးဒီးကသံၣ်သရၣ်, တၢ်ထီၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်, ကသံၣ်ကသီလၢကသံၣ်သရၣ်ဟ့ၣ်လီၤတဖၣ်, ဒီးတၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲလၢအရ့ဒိၣ်လီၤ.


ဆူၣ်ချ့တၢ်အုၣ်ကီၤအတၢ်တိာ်ကျဲၤတဖၣ် အိၣ်ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲအပတီၢ်တဘျုးပတီၢ်လၢနဃုထၢ၀ဲ ဒ်သိးကကြၢးဘၣ်ဝဲဒီးနတၢ်လိၣ်တဖၣ်ဒီးတိၢ်စ့န့ၣ်လီၤ.

ဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤ အဒိတမံၤ

ပဟ့ၣ်ကွၢ်အဒိလၢနဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးနးနးကလဲာ်လီၤ. နဆူၣ်ချ့အဘူးအလဲမ့ၢ်ဝဲ $50,000 လီၤ. နဆူၣ်ချ့တၢ်အုၣ်ကီၤမၤဆီတလဲကွံာ်တၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်လၢနတၢ်ဘူးတၢ်လဲလၢနကဘၣ်ဟ့ၣ်သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အဒိအပူၤအံၤ တၢ်ကွၢ်ထွဲဟဲလၢကသံၣ်သရၣ် ဒီးတၢ်ဆါဟံၣ်လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲပူၤလီၤ.*

နတၢ်ဘူးတၢ်လဲလၢတၢ်အဒိအံၤ

  • တၢ်ဟ့ၣ်ဆိအဘူးအလဲတနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်: $5,000
  • တၢ်အုၣ်ကီၤဟ့ၣ်သဃဲၤ:20%
  • တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲလၢနီၢ်ကစၢ်စ့ အအါကတၢၢ်တနံၣ်ဂီၢ်:$6,000

အ၀ဲမၤတၢ်ဒ်လဲၣ်

  1. လၢတၢ်အဒိအပူၤအံၤ နကဟ့ၣ်ဆိ $5,000 (နတၢ်ဟ့ၣ်ဆိအဘူးအလဲ) တချုးနတၢ်တိာ်ကျဲၤကဟ့ၣ်စၢၤန့ၢ်နတၢ်ဘူးတၢ်လဲဒံးဘၣ်လီၤ.
  2. နဟ့ၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဆိအဘူးအလဲၤမ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် နကဟ့ၣ် 20 မျးကယၤလၢနဆူၣ်ချ့တၢ်ကွၢ်ထွဲအဘူးအလဲတဖၣ် တချုးလၢနတုၤဆူ နနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဟ့ၣ်စ့ပာ်ဖှိၣ်အါကတၢၢ် ($6,000) န့ၣ်လီၤ. အအံၤအဲၣ်ဒိးစံး၀ဲဒၣ် လၢ $10 အဖီခိၣ်န့ၣ် နကဟ့ၣ်ထဲ $2 လၢတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤလၢတၢ်အုၣ်ကီၤအီၤအဂီၢ် တုၤနဟ့ၣ် $6,000 တစုလီၤ.
  3. ဖဲနဟ့ၣ် $6,000 မ့ၢ်၀ံၤ,နဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤ ကဟ့ၣ်၀ဲအဘူးအလဲလၢတၢ်ကွၢ်ထွဲတဖၣ်လၢနဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤလၢနတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲပူၤတဖၣ်န့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်အဒိအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နကဟ့ၣ်အပှ့ၤထဲလဲၣ်:

  • တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤအတၢ်ဘူးအလဲ: $50,000
  • နဟ့ၣ်: $6,000
  • နတၢ်အုၣ်ကီၤဟ့ၣ်: $44,000

ဆူၣ်ချ့တၢ်အုၣ်ကီၤအခီပညီတဖၣ်

တၢ်အုၣ်ကီၤဟ့ၣ်သဃဲၤ -

တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤဘျးကယၤလၢ နဘၣ်ဟ့ၣ်နဲလၢ တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤတဖၣ်အဂီၢ်လၢ တၢ်အုၣ်ကီၤကျၢၢ်ဘၢဟ့ၣ်စၢၤအီၤန့ၣ်လီၤ. အဒိ, နဟ့ၣ်တၢ်လဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီးကသံၣ်သရၣ်မ့တမ့ၢ်တၢ်ထီၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်အဘူးအလဲ 20 မျးကယၤလီၤ. နတၢ်တိာ်ကျဲၤကဟ့ၣ်80မျးကယၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်တိာ်ကျဲၤတအိၣ်ဒီးတၢ်အုၣ်ကီၤဟ့ၣ်သဃဲၤကိးခါဒဲးဘၣ်.

တၢ်ဟ့ၣ်သဃဲၤ -

နတၢ်ဟ့ၣ်ဘူးဟ့ၣ်လဲအဆံးအစှၤလၢ တၢ်ကွၢ်ထွဲလၢ ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်စၢၤကျၢၢ်ဘၢအီၤအဂီၢ်ဖဲ တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤ အကတီၢ် (အဒိ, $25 လၢတၢ်လဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီးကသံၣ်သရၣ်တဘျီအဂီၢ်)န့ၣ်လီၤ. တၢ်တိာ်ကျဲၤတနီၤန့ၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်သဃဲၤတအိၣ်ဘၣ်.

တၢ်အဘူးအလဲတဖၣ်လၢ တၢ်အုၣ်ကီၤကျၢၢ်ဘၢဟ့ၣ်စၢၤအီၤ -

တၢ်မၤကွၢ်ဆူၣ်ချ့, တၢ်လဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီးကသံၣ်သရၣ်, တၢ်ကူစါယါဘျါ, တၢ်လိၣ်တၢ်လဲး, ကသံၣ်ကသီဒီး တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤတဖၣ်လၢ နတၢ်တိာ်ကျဲၤဟ့ၣ်စၢၤကျၢၢ်ဘၢ၀ဲတဖၣ်. နတၢ်တိာ်ကျဲၤဟ့ၣ်တၢ်ဘူးတၢ်လဲမနုၤတဖၣ်လဲၣ်န့ၣ် နုာ်လီၤကွၢ်ကရူၢ်ဖိအပှာ်ယဲၤသန့, ကိးဘၣ်လီတဲစိနီၢ်ဂံအအိၣ်ဖဲတၢ်ကွၢ်နီၣ်ကွၢ်ဃါခးက့အလီၢ်ခံ မ့တမ့ၢ် ကွၢ်လံာ်ဃံးဃာ်လၢနတၢ်တူၢ်လိာ်မုာ်ဘၣ်ကရူၢ်ဖိအပီးလီပူၤကျါန့ၣ်တက့ၢ်.

တၢ်ဟ့ၣ်ဆိအဘူးအလဲ - 

စ့ပာ်ဖှိၣ်လၢနဟ့ၣ်လၢ ဆူၣ်ချ့တၢ်ကွၢ်ထွဲအဂီၢ်ကိးနံၣ်ဒဲး တချုးလၢနတၢ်တိာ်ကျဲၤစးထီၣ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲ.

ကသံၣ်ကသီ အမံၤကွဲးရဲၣ် - 

ကသံၣ်မံၤကွဲးရဲၣ်လၢ နတၢ်တိာ်ကျဲၤဟ့ၣ်စၢၤကျၢၢ်ဘၢန့ၢ်၀ဲ. နမ့ၢ်ဟံးန့ၢ်ကသံၣ်လၢကသံၣ်ကျးလၢ တဘျးစဲဝဲဒီးနတၢ်တိာ်ကျဲၤအကျါဘၣ်န့ၣ် နလိၣ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အပှ့ၤအံၤ အဘၣ်တၢ်ထုးကွံာ်အီၤလၢန တၢ်ဟ့ၣ်ဆိအဘူးအလဲ မ့တမ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲလၢနီၢ်ကစၢ်စ့ အအါကတၢၢ်အကျါဘၣ်. ကနၢ်ပၢၢ်ဘၣ် ကသံၣ်လၢကသံၣ်သရၣ်ဟ့ၣ်လီၤ တၢ်န့ၢ်ဘျုးအဂ့ၢ်သ့ဒ်လဲၣ်

တၢ်ပၢၤဃာ်စ့အကီးလၢဆူၣ်ချ့ဂီၢ် - 

တၢ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤတဖၣ်လၢ HSA အကီးတခါအဂီၢ် တချုးဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲ. နစူးကါ HSA စ့မိၢ်ပှၢ်တဖၣ် လၢကဟ့ၣ်အဘူးအလဲလၢ ဆူၣ်ချ့တၢ်ကွၢ်ထွဲတနီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ပၢၤဃာ်စ့အကီးလၢဆူၣ်ချ့ဂီၢ် (HSA) မၤတၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဃုသ့ၣ်ညါတက့ၢ်. တၢ်ပၢၤဃာ်စ့အကီးလၢဆူၣ်ချ့ဂီၢ် (HSA) မၤတၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဃုသ့ၣ်ညါတက့ၢ်.

ပှာ်ဘျးစဲ -

တၢ်ဆါဟံၣ်, ကသံၣ်သရၣ်, ကသံၣ်ကျး ဒီးဆူၣ်ချ့ပှၤကူၣ်သ့စဲၣ်နီၤတဖၣ် လၢအဆဲးပနီၣ်လံာ်ဃံးဃာ်လၢ ဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤတမံၤ ဒ်သိးကဟ့ၣ်တၢ်ကွၢ်ထွဲ မ့တမ့ၢ် ကသံၣ်ကသီလၢကသံၣ်သရၣ်ဟ့ၣ်လီၤတဖၣ် လၢအကရူၢ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်. ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤစ့ၢ်ကီးလၢ ကသံၣ်သရၣ်ပၣ်ဃုာ်သးမ့တမ့ၢ် ကသံၣ်သရၣ်လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲပူၤတဖၣ်လီၤ. ဒ်သိးနကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲအါကတၢၢ်အဂီၢ်, နဘၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကွၢ်ထွဲလၢကသံၣ်သရၣ်လၢဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲပူၤတဂၤဒီး လဲၤလၢ ကသံၣ်ကျးလၢန ကသံၣ်ကျးတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲပူၤန့ၣ်လီၤ.

ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ကွၢ်ထွဲ ဒီး ကသံၣ်ကျးတနီၤတအိၣ်လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲပူၤတဖၣ်ဘၣ်သ့ဝဲလီၤ. ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ကွၢ်ထွဲ ဒီး ကသံၣ်ကျးတနီၤလၢအပၣ်ဃုာ်လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲတခါန့ၣ်တပၣ်ဃုာ်ဝဲလၢတၢ်တိာ်ကျဲၤအဂၤတခါန့ၣ်သ့ဝဲလီၤ

လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤအဂီၢ်တနီၤန့ၣ် အတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲလီၤစှၤ၀ဲလီၤ. တၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲလၢအလီၤစှၤတဖုန့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံး၀ဲဒၣ်လၢ ကသံၣ်သရၣ် မ့တမ့ၢ် ကသံၣ်ကျးဘျးစဲ၀ဲဒီးနတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲအပူၤန့ၣ် အိၣ်၀ဲထဲတနီၤနီၤန့ၣ်လီၤ.

နမ့ၢ်ထံၣ်လိာ်သးဒီးကသံၣ်သရၣ်မ့တမ့ၢ် တၢ်ကွၢ်ထွဲလီၢ်လၢတဘျးစဲဝဲဒီးနတၢ်တိာ်ကျဲၤအကျါန့ၣ် နတၢ်ကွၢ်ထွဲအဘူးအလဲကအါထီၣ်ဝဲလီၤ. နမ့ၢ်ဟံးန့ၢ်ကသံၣ်လၢကသံၣ်ကျးလၢ တဘျးစဲဝဲဒီးနတၢ်တိာ်ကျဲၤအကျါဘၣ်န့ၣ် နလိၣ်ဟ့ၣ်အါထီၣ်ကသံၣ်န့ၣ်အဘူးအလဲ မ့တမ့ၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အဘူးအလဲလၢ တၢ်ဟ့ၣ်အီၤလၢနီၢ်ကစၢ်စ့ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တဘၣ်တၢ်ထုးကွံာ်အီၤလၢန တၢ်တိာ်ကျဲၤလၢတၢ်နီၤဟ့ၣ်တၢ်အဘူးအလဲတၢ်ဘျးစဲအပူၤအကျါဘၣ် (အဒိ, နတၢ်ဟ့ၣ်ဆိအဘူးအလဲဒီးတၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲလၢနီၢ်ကစၢ်စ့ အအါကတၢၢ်)န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲလၢနီၢ်ကစၢ်စ့ အအါကတၢၢ်

တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ် နတၢ်ဟ့ၣ်အအါကတၢၢ်လၢ ပှာ်ဘျးစဲပူၤတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤတဖၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်စၢၤကျၢၢ်ဘၢ၀ဲအဂီၢ်.

တၢ်အုၣ်ကီၤအဘူးအလဲ-

စ့လၢနဟ့ၣ်အီၤ တလါတဘျီလၢ နဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤအဂီၢ်. တၢ်အုၣ်ကီၤအဘူးအလဲလၢအစှၤဒိၣ်တဖၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ဆိအဘူးအလဲဒီးတၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲလၢနီၢ်ကစၢ်စ့ အအါကတၢၢ်အါဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အါထီၣ်ဘၣ်ဃးဆူၣ်ချ့တၢ်အုၣ်ကီၤတၢ်ကတိၤတဖၣ်အခီပညီအတၢ်ကွဲးရဲၣ်လီၤတဖၣ်

တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤအါထီၣ်

နတၢ်တိာ်ကျဲၤအန့ၢ်ဘျုးန့ၢ်ဖှိၣ်တဖၣ်အမၤတၢ်ဒ်လဲၣ်အတၢ်ဂ့ၢ်ကျိၤညီနုၢ်တဖၣ်. ကွၢ်ကဒါက့ၤတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲ တၢ်ကွဲးကျၢၢ်တံၢ်ဒီး ဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤ တၢ်န့ၢ်ဘျုးအလံာ်ဆံးဖိ လၢကမၤလိအါထီၣ်လၢ နတၢ်တိာ်ကျဲၤမၤတၢ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်.

တချုးနဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကွၢ်ထွဲလၢကသံၣ်သရၣ် အအိၣ်န့ၣ်လၢအအဝဲပၣ်ဃုာ်လၢနဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤ ဘျးစဲအပူၤဧါန့ၣ် မ့ၢ်နမူနဒါလၢကဃုသ့ၣ်ညါပာ်စၢၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်တပၣ်ဃုာ်လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲအပူၤကိးဂၤဒဲးဘၣ်. နကသံၣ်သရၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤအိၣ်လၢပှာ်ဘျးစဲအချၢ မ့တမ့ၢ်တၢ်ဃံးဃာ်တအိၣ်ဒီး Blue Cross (တၢ်ကိးအီၤလၢ ကသံၣ်သရၣ်လၢတပၣ်ဃုာ်မၤသကိးတၢ်တဂၤ)န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်နကဘၣ်ဟ့ၣ် နဆူၣ်ချ့အဘူးအလဲအါထီၣ် မ့တမ့ၢ် ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်လၢကဟ့ၣ်နၤတၢ်ကွၢ်ထွဲတဂၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်လၢနတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲပူၤဧါန့ၣ် နဃုသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်ခီဖျိတၢ်ဆဲးကျိးဆူ တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤလၢပှၤစူးကါတၢ်ဖိအဂီၢ်အလီတဲစိနီၢ်ဂံၢ်လၢအဘၣ်တၢ်ကွဲးလီၤအီၤလၢကရူၢ်ဖိ (ID) ခးအချၢန့ၣ်တက့ၢ်.

မ့ၢ်နလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤဧါ.