ဒ်သိးပှၤသးပှၢ်သုတလီၤဃံၤတဂ့ၤအဂီၢ် တၢ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤသးအဟူးအဂဲၤတဖၣ်ကဲဘျုးအီၤဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်

တၢ်ပၢဆှၢ၀ဲတၢ်ဆါဒီးတၢ်ဒီသဒၢတၢ်ဆါအ၀ဲၤလီၢ်(Centers for Disease Control and Prevention)စံး၀ဲဒၣ်,လၢတနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်စုာ်စုာ်န့ၣ် ပှၤသးပှၢ်ဘၣ်ကူဆါသးအိၣ်၀ဲဒၣ်လၢ 2.8 ကကွဲၢ် ခီဖျိလၢအလီၤဃံဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဃိန့ၣ်လီၤ. ပှၤသးပှၢ်တဖၣ်န့ၣ်တမ့ၢ်ထဲအလီၤဃံၤညီတကးဒံးဘၣ်, အ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢမဲာ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်ခီဖျိလီၤဃံၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး၀ဲအဃိသ့န့ၣ်လီၤ.

မၤလိတၢ်နဲၣ်ကျဲၤလၢကဒီသဒၢအသးသုတလီၤဃံၣ်တဂ့ၤအဂီၢ်

တုၤမ့ၢ်နသးပှၢ်ထီၣ်ဘျီန့ၣ် နတယၢၢ်အနသးတန့ၢ်အါအါလၢာ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတန့ၣ်အဃိတၢ်ပိာ်ထွဲတၢ်အပတီၢ်တဖၣ်လၢတၢ်ဒီသဒၢတၢ်လီၤဃံၤမ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်တခါလၢတၢ်သးပှၢ်ထီၣ်လၢပှဲၤဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲအံၤမ့ၢ်ကျဲလွံၢ်ဘိလၢတၢ်ပာ်ပနီၣ်ဃာ်အီၤဒ်သိးကမၤလီၤစှၤ၀ဲဒၣ်တၢ်လီၤဃံၤအဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီန့ၣ်လီၤ:

1. ကၠီးလိ၀ဲတၢ်တယၢၢ်သးဒီး မၤနီၢ်ခိတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤညီနုၢ်. နီၢ်ခိတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်တခါလၢနမၤအီၤသ့ဒ်သိးနကဒီသဒၢး၀ဲဒၣ်တၢ်လီၤဃံဒီး ကၢၤဃာ်၀ဲဒၣ်နတၢ်ကၠီးတယၢၢ်သးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
2. နကဘၣ်အီၤ၀ဲဒၣ် ဘံၤတၤမံၤဒံၤ(Vitamin D) လၢလၢပှဲၤပှဲၤဒီး.အကမၤစၢၤနၤဒ်သိးနမိၢ်ပှၢ်ကစုနုာ်၀ဲဒၣ် ခဲ(လ)စံၤယၢၣ် (ဃalcium) ဒီးဒ်သိးနဃံဒီး ဟီၣ်လဲ (mineral) ကလီၤစှၤကွံာ်၀ဲၣ်ကယီကယီန့ၣ်လီၤ. နဃံမ့ကျၢၤန့ၣ်အမၤဂ့ၤထီၣ်၀ဲဒၣ် နတၢ်တယၢၢ်သး, မိၢ်ပှၢ်စၢ်ယဲာ်စၢ်ယိာ်, ဒီးဂံၢ်ဘါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
3. လဲၤမၤကွၢ်၀ဲနမဲာ်ချံဒီးနနၢ်တက့ၢ်. နမ့အိၣ်ဒီးမဲာ်ချ့စၢ် ဒီး နနၢ်ဟူတၢ်အတၢ်ဂ့ၢ်ကီမ့ၢ်အိၣ်ဒီးနၤန့ၣ် အကဲထီၣ်၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢနမိၢ်ပှၢ်ကအိၣ်ဂၢၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လဲၤမၤကွၢ်သးထီဘိဒီး နကသ့ၣ်ညါဘၣ်တၢ်ဆါလၢအအိၣ်ဒီးနၤ၀ံၤ နကူဆါဘၣ်အီၤသ့ဆိန့ၣ်လီၤ.
4. သူဘၣ်တၢ်ပီးလီလၢအမၤစၢၤတၢ်လၢနဟးကဂၢၢ်အဂီၢ်. နီၢ်ထီးဘိ ဒီး စုဖီၣ်လီၢ်ဟး (Walkers)တဖၣ်န့ၣ်မၤစၢၤ၀ဲၤနၤလၢနကတယၢၢ်နသးကသ့အဂီၢ် ဒီး လၢနကဟး၀ဲဒၣ်လၢအဖံးခိၣ်လၢအတဃူတဃီၤအဖီခိၣ်ကသ့၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကၢၤဂၢၢ်နီၢ်ခိတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢပှၤသးပှၢ်တဖၣ်အဂီၢ်

ကၠီးလိ၀ဲဒၣ်နီၢ်ခိတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤထီဘိလၢ အကမၤစၢၤနၤဒ်သိးအကၢၤဂၢၢ်၀ဲဒၣ်နမိၢ်ပှဲၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တဂဲၤလိၣ်ကွဲတၢ်ပူၤဖျဲးအတၢ်ဟံနဲၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်အဖီလာ်ဒီး တၢ်သူၣ်ထီၣ်အချၢ

အ၀ဲအံၤမ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ နကဘၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်ပူၤပူၤဖျဲးဖျဲးလၢသးပူၤ လၢဟံၣ်ဒီးလၢတၢ်ချၢန့ၣ်လီၤ. ပိာ်ထွဲဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်နဲၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤဖဲနဆၢထၢၣ်လၢခီၣ်အဆၢကတီၢ်:

• မၤတံၢ်ဃးဟံၣ်ဒါဒီးဃီသွါအဒါတဖၣ်ဒ်သိးနတလီၤဃံၣ်ဒီးခီၣ်တဘၣ်တိၢ်၀ဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
• ဖီဃာ်၀ဲဒၣ် ဃီစုဖီၣ်လၢဃီသွါလိာ်ဒီးတၢ်လီၤဘံတဖၣ်
• ထီထီၣ်ဃာ်၀ဲဒၣ် မ့ၢ်အူဖျၢၣ်လၢအကပီၤဂ့ၤလၢ ဃီသွါ ဒီး တၢ်ဟးကျဲတဖၣ်အဖီခိၣ်
• မၤပျီကွံာ်၀ဲဒၣ် တၢ်လီၤတပှီာ်, ဘှ့ၣ် ဒီး ထံကိၣ်လိၣ်လၢဃီသွါလိၤ,တၢ်ဟးကျဲ, ဒီး သိလ့ၣ်ကျဲပူၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
• ဒိးဘၣ်ခီၣ်ဖံးလၢအအိၣ်ဒီးအနၢၢ်ခံလၢအဖုၣ် ဒီး အညါသးလၢရၢးဘၢၣ်
• သိးကူကၤလၢအဘၣးနၤဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးအတတွံၢ်တလဲးသးလၢဟီၣ်ခိၣ်လိၤ

ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဒီးတၢ်အိၣ်မုာ်ဆိးပၢၤ

တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲဒ်နသးပှၢ်ထီၣ်အသိး
Osteoporosis ဒုးကဲထီၣ်ဒီးတၢ်ဒီသဒၢ
ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်ဘၣ်ဃး SilverSneakers တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ