အီၣ်တံးစၣ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ
လၢအခဲအံၤန့ၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်ကူစါလၢ Autism အီးထံၤစၢၣ်ခိၣ်နူာ်တၢ်ဆါ (ASD) အဂီၢ်ဒံးဘၣ် သနာ်က့ တၢ်ဃုထံၣ်ပာ်ဖျါ၀ဲလၢ တၢ်နုာ်လီၤဖံးမၤတၢ်ကူစါယါဘျါဆိဆိန့ၣ် ကမၤဂ့ၤထီၣ်ဖိသၣ်အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်အဂီၢ်ဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါဆိတၢ်ဆါ ဒီးနုာ်လီၤကူစါတၢ်လၢအဆိအချ့န့ၣ် မၤစှၤလီၤသးသမူဒီစိၤ တၢ်ကွၢ်ထွဲအဘူးအလဲ ခံပူာ်သၢပူာ်သ့န့ၣ်လီၤ.
တၢ်နဲၣ်လိအံၤ ကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနကနၢ်ပၢၢ်ဒီးကဒုးနဲၣ်နၤတၢ်န့ၢ်ဘျုးအကျဲတဖၣ် ဒီးတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤတဖၣ်လၢ နၤဒီးနဖိတဖၣ်ဒိးန့ၢ်၀ဲသ့တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
Blue Cross အတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤ
Blue Cross ဒီး Blue Shield လၢမံၣ်နံၣ်စိတၤ (Blue Cross) တၢ်ဒီသူၣ်ပာ်သးပှၤပဲာ်ထံၣ်နီၤဖးတၢ်လၢကမံးတံာ်မိၢ်ပှၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်၀ဲ (BCBA) ပှၤပၢဆှၢဆူၣ်ချ့အဂ့ၢ်တဂၤန့ၣ် ကဃုထံၣ်စၢၤကသံၣ်သရၣ်လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲပူၤတဂၤ လၢအကြၢး၀ဲဘၣ်၀ဲဒီး နဖိအတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်လၢတၢ်တိာ်ကျဲၤဘျးစဲပူၤတဂၤန့ၣ် မ့ၢ်တအိၣ်လၢနလီၢ်က၀ီၤပူၤဘၣ်ဒီး, ပှၤပၢဆှၢဆူၣ်ချ့အဂ့ၢ်တဂၤ ကမၤစၢၤနဲၣ်လိနၤကျဲၤလၢ တၢ်ဃုထၢအဂၤတဖၣ် ဒ်သိးနကဒိးန့ၢ်တၢ်မၤစၢၤလၢနဖိလိၣ်ဘၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.
န Blue Cross ပှၤပၢဆှၢဆူၣ်ချ့အဂ့ၢ်တဂၤန့ၣ် အိၣ်၀ဲဒၣ်လၢ ကမၤစၢၤနဖိအတၢ်ကူစါယါဘျါဒီတကတီၢ်ညါန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤန့ၣ် ကပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဆဲးကျၢဆဲးကျိးနၤဒီးနကသံၣ်သရၣ် လၢကဃုသ့ၣ်ညါဘၣ်တၢ်အသီတဖၣ် ဒီးပာ်ပနီၣ်တၢ်လိၣ်ဘၣ်အသီတမံၤလၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပှၢပၢဆှၢဆူၣ်ချ့အဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤတၢ်သ့ဒ်လဲၣ် -
- ဟ့ၣ်တၢ်ကူစါယါဘျါတၢ်နဲၣ်လိဒီးပှၤဟ့ၣ်တၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲအတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ
- မၤလီၤတံၢ်နမၤန့ၢ်တၢ်အကံၢ်အစီဂ့ၤဒိၣ်မး, တၢ်ပဲာ်ထံနီၤဖးတၢ်ဒီသူၣ်ပာ်သးဒီးတၢ်ဘှီဘၣ်က့ၤ (ABA) အတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤ လၢအပာ်ဖျါတ့ၢ်အီၤတဖၣ်
- ဃုထၢစၢၤကသံၣ်သရၣ်တဖၣ်လၢတၢ်တိာ်ကျဲဘျးစဲပူၤ
- ဒုးဘၣ်လိာ်ဖိးဒ့တၢ်ဃုာ်ဒီးကသံၣ်သရၣ်တဖၣ် ဒီးတၢ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲအကျဲဧိၤကပူၤဧိၤတဖၣ်
- ကွၢ်ကဒါက့ၤတၢ်ကူစါယါဘျါတၢ်တိာ်ကျဲၤတဖၣ်
- တဲကျိးက့ၤ၀ဲ ဆူၣ်ချ့ကျဲသနူၤတဖၣ် ဒီးတၢ်ကူစါယါဘျါအတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်
- ဃုသ့ၣ်ညါတၢ်ဒီးသမံသမိးဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်လိၣ်ဘၣ်အဂၤတဖၣ်
- ဆဲးဟ့ၣ်တၢ်မၤစၢၤကွ့ၢ်ကွ့ၢ် ဒ်နဖိဒိၣ်ထီၣ်အသိး
အရ့ဒိၣ်: တချုးလၢတၢ်စးထီၣ်တၢ်ကူစါယါဘျါန့ၣ် မၤလီၤတံၢ် ဆူၣ်ချ့တၢ်ကွၢ်ထွဲ ပှၤဟ့ၣ်မၤစၢၤတၢ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ကျၢၢ်ဘၢအီၤ ခီဖျိနကသံၣ်ကသီတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ်တက့ၢ်. တၢ်အံၤန့ၣ် ကမၤစှၤလီၤဘူးလဲလၢ နဘၣ်ဟ့ၣ်အီၤလၢနီၢ်ကစၢ်စ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.