ကသံၣ်သရၣ်စူးကါစတဲၣ်သိၣ်စကိးလၢ ဖိဆံးတဂၤအလိၤ.

တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲလၢဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်သီတဖၣ်ဒီးဖိသၣ်စံးတဖၣ်အဂီၢ်

မၤလိဘၣ်ဃး တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲမနုၤတမံၤ ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်န့ၢ်အဘူးအလဲခီဖျိ နတၢ်အုၣ်ကီၤအဂ့ၢ်ဒီး ကဘၣ်ပာ်ဖိဒံဖိသၣ်, ဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်လီၤသီတုၤ အသးပှဲၤထီၣ်ယဲၢ်နံၣ်, ဒ်သိးကပူၤဖျဲးဒီးတၢ်ဆူးတၢ်ဆါဒီး ကအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ် ဒ်လဲၣ်တက့ၢ်. 

တၢ်ကွၢ်ကဒါက့ၤ

ယတၢ်အုၣ်ကီၤအတၢ်တိာ်ကျဲၤဟ့ၣ်ဘူးဟ့ၣ်လဲလၢ တၢ်ဒီသဒၢဖိသၣ်ဆံးတဖၣ်အတၢ်ကွၢ်ထွဲမနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

ညီနုၢ် ဆူၣ်ချ့တၢ်အုၣ်ကီၤကဟ့ၣ်တၢ်ဘူးတၢ်လဲလၢ တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲတၢ်မၤတဖၣ် ဒ်သိးတၢ်လဲၤကွၢ်ဖိသၣ်, တၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢဒီးနီၢ်ဒိၣ်ထီၣ်တၢ်ကွၢ်သမံသမိးတဖၣ်လီၤ. မၤလီၤတံၢ်ဒ်သိးကသမံသမိးနတၢ်တိာ်ကျဲၤအတၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးအဂီၢ်တက့ၢ်.

လၢတၢ်လဲၤကွၢ်ဖိသၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ် ဟံၣ်ဃီကသံၣ်သရၣ်န့ၣ် ကသမံသမိးနဖိအနီၢ်ဒီးအဃၢ ဒီးကွၢ်ကီနီၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အဆီတဖၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်န့ၣ် ကဟ့ၣ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂ့ၢ်ဒီးတၢ်ကူၣ်တၢ်ဖးလၢကဒီသဒၢစၢၤဒီးမၤဆူၣ်ချ့စၢၤနဖိအဂီၢ်လီၤ.

တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲတၢ်မၤညီနုၢ်ဒီး တၢ်ကွၢ်တၢ်သမံသမိးတနီၤလၢဖိသၣ်ဆံးတဖၣ်အဂီၢ်:

  • တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢတၢ်အီၣ်ဆူၣ်ချ့, တၢ်ဃၢအကြၢးဒီး နီၢ်ခိကိၢ်လိၣ်တၢ်ရဲၣ်ထံး (လၢအသးထဲသိး 2)
  • တၢ်ကွၢ်သမံသမိးအီးတ့ၣ်စၢ်လၢ 18-24 လါ
  • ကသံၣ်ဒီသဒၢတဖၣ် လၢအပာ်ဃုာ် DTaP, MMR, တိးကွ့တၢ်ဆါကသံၣ်ဆဲးတဖၣ်ဒီးကသံၣ်ဒီသဒၢအဂၤတဖၣ် (ကွၢ်တၢ်ပာ်ဖျါလၢလာ်အံၤ)
  • တၢ်ခံကွၢ်စီကွၢ်နီၢ်ခိတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ဒီးတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဟူးဂဲၤ
  • တၢ်သမံသမိးတၢ်နၢ်ဟူဒီးတၢ်ထံၣ်
  • တၢ်ဒိကနၣ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဒ်သိးကဟးဆှဲးတၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်စူးကါညါသူး
  • မၤန့ၢ်တၢ်သမံသမိးတၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ကတိၤသကိးတၢ်ဘၣ်ဃးတၢ်ပူၤဖျဲးဒီတၢ်အစုၣ်
  • တၢ်ကတိၤသကိးတၢ်ဘၣ်ဃးသိလ့ၣ်ဒီးဖိသၣ်လီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ

တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲ တၢ်အိၣ်ယၢၤတဖၣ်

အကါဒိၣ်လၢကနၢ်ပၢၢ် ကသံၣ်အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အိၣ်မနုၤလဲၣ် ဒီးနတၢ်တိာ်ကျဲၤတခါန့ၣ် ဟ့ၣ်အပှ့ၤလၢတၢ်မနုၤအဂီၢ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. စူးကါတၢ်တိစၢၤမၤစၢၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဒ်သိးကဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါတၢ်အဂီၢ်တက့ၢ်. ကွၢ်ဃုတၢ်ဂ့ၢ်ဆံးကိာ်အဂၤတဖၣ် လၢနတၢ်န့ၢ်ဘျုးန့ၢ်ဖှိၣ်အလံာ်ဆံးဖိတက့ၢ်.

တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ

တၢ်ဆဲးကသံၣ်ဒီသဒၢ/တၢ်ကတဲာ်ကတီၤဂံၢ်တြီဆၢတၢ်ဆါ တၢ်ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤလၢဖိသၣ်တဖၣ်အဂီၢ်

ကသံၣ်ဒီသဒၢတၢ်ပညိၣ်သးအနံၣ်အလါ
သူၣ်တၢ်ဆါ Bဒီသဒၢသူၣ်တၢ်ဆါ Bအိၣ်ဖျဲၣ်အခါ
1-2 လၢတၢ်ဆဲးကသံၣ်အခီၣ်ထံးတဘျီဝံၤအလီၢ်ခံ
6-18လါလၢတၢ်ဆဲးကသံၣ်ခံဘျီတဘျီဝံၤအလီၢ်ခံ
RV ရိၣ်တာ်တၢ်ဆါဃၢ်လၢအဒုးကဲထီၣ်ဟၢဖၢလူဒီးဘှိးလၢဖိသၣ်တဖၣ်ဒီသဒၢရိၣ်တာ်တၢ်ဆါဃၢ်2 လါ
4 လါ
6 လါ
DTaPဒီသဒၢဒ့းဖသရံယါကိာ်ယူၢ်ဘိညိးတၢ်ဆါ, ခၣ်အ့ၣ်တံၢ်တၢ်ဆါ ဒီးတၢ်ကူးဖးထီတၢ်ဆါ2 လါ
4 လါ
6 လါ
15-18 လါ
4-6 နံၣ်
ဟ့ၣ်မိၣ်ဖံလၢး(စ)အ့ၣ်ဖျူၣ်ဝဲစၢ်တၢ်ဆါကလုာ် bဒီသဒၢဟံမိၢ်ဖ့လၢး(စ)တိးကွ့တၢ်ဆါကလုာ် b2 လါ
4 လါ
6 လါ
12-15 လါ
PCVဒီသဒၢနူမိၣ်ကီးကၢး(စ)ပသိၣ်ညိးတၢ်ဆါ2 လါ
4 လါ
6 လါ
12-15 လါ
IPVဒီသဒၢတၢ်ဆါလီၤဘျ့2 လါ
4 လါ
6 -18 လါ
4-6 နံၣ်
MMR    ဒီသဒၢတၢ်ဆါဖိ(ဝဲးသဲး), ကိာ်ဘိးတၢ်ဆါဒီးရူၢ်ဘဲလၣ်တၢ်ဆါ12-15 လါ
4-6 နံၣ်
ဘဲၣ်ရံၣ်စဲလၣ်တၢ်ထီၣ်ထါတၢ်ဆါဒီသဒၢတၢ်ထီၣ်ထါတၢ်ဆါ12-15 လါ
4-6 နံၣ်
သူၣ်တၢ်ဆါ Aဒီသဒၢသူၣ်တၢ်ဆါ A12-18 လါ, ဆဲးကသံၣ်(2 ဘျီ, 6 လါအယံၤ)
တိးကွ့တၢ်ဆါဒီသဒၢတိးကွ့တၢ်ဆါကိးနံၣ်ဒဲးလၢတၢ်ဂိၢ်ထီၣ်သီ, စးထီၣ်လၢ 6 လါ

တၢ်ဒီသဒၢအတၢ်ကွၢ်ထွဲ တၢ်ကွၢ်သမံသမိးအဂၤတဖၣ်လၢ ဖိသၣ်တဖၣ်အဂီၢ်

နဖိအကသံၣ်သရၣ်န့ၣ် ကမၢနမၤတၢ်ဒီသဒၢအတၢ်မၤကွၢ်အဂၤတဖၣ်လၢဖိသၣ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ မ့တမ့ၢ်တၢ်ဘၣ်ယိာ်အဂၤတဖၣ်လီၤ.

တၢ်အဒိတဖၣ်ကပာ်ဃုာ်ဒီး

  • တၢ်ကွၢ်သမံသမိးလၢ စ့းကၢၣ်စဲ(လ)သွံၣ်ဂံၢ်စၢ်တၢ်ဆါ မ့တမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ ဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ မ့တမ့ၢ်ကလုာ်ဒူၣ်အဖီခိၣ်
  • မ့ၢ်အိၣ်ဒီး ထးဂာ်လီၤစှၤသွံၣ်ဂံၢ်စၢ်တၢ်ဆါန့ၣ် တၢ်မၤလၢပှဲၤထီၣ်အါထီၣ်ထးဂာ်
  • တၢ်ကွၢ်သမံသမိးဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဲသကိးတၢ်လၢတၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးလၢဟံၣ်ဃီပူၤ (ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤတရီတပါဖိသၣ်)
  • မ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိာ်ဘၣ်ဃး နီၢ်ကစၢ်အဃၢဒီးတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်န့ၣ် တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်အီၣ်န့ၢ်ဂံၢ်န့ၢ်ဘါအတၢ်ဒိကနၣ်တဲသကိးတၢ်
     

ဒ်သိးယမၤစၢၤယဖိတဖၣ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်ယမၤတၢ်မနုၤကသ့လဲၣ်.

လၢတၢ်လဲၤထံၣ်လိာ်သးတဘျီလၢ်လၢ်အပူၤ, နကသံၣ်သရၣ် (မ့တမ့ၢ် နၢး(စ)ကွၢ်ပှၤဖိသၣ်) ကသံကွၢ်နၤဘၣ်ဃး နဖိအတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အဂ့ၢ်ဒီး ဟ့ၣ်တၢ်နဲၣ်ကျဲဒ်သိး နဖိကပူၤဖျဲးဒီးတၢ်ဆူးတၢ်ဆါဒီး ကအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ လၢအတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ကိးပတီၢ်ဒဲးအပူၤအဂီၢ်လီၤ.

တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး-

  • တၢ်ဘှီကယၢကယဲနဟံၣ်လၢ ဖိသၣ်အတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်
  • တဘၣ်ပျဲဖိဆံးဒီး ဖိသၣ်တဖၣ် နၢဘၣ်မိာ်အစိခံဆီတဆီတဂ့ၤ
  • ဒီသဒၢအ၀ဲသ့ၣ်လၢမုၢ်အတၢ်ကိၢ်
  • ဒီသဒၢတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဖၣ်ခီဖျိ တၢ်စူးကါသိလ့ၣ်အလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤဒီး တၢ်ပူၤဖျဲးအခိၣ်ကုာ်ကျၤတဖၣ်

ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်ဖိတဂၤစုာ်စုာ်မ့ၢ်ဝဲပှၤစဲၤလံာ်ဃံာ်ဃာ်သဘျ့ဒီး တမ့ၢ်ပခၢၣ်စးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.