မၤညီတၢ်သုးလီၢ်သုးကျဲလၢတၢ်ဆါဟံၣ်ဆူဟံၣ်
ခီဖျိတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဖၣ်အံၤတက့ၢ်

ပၢၤဃာ်နတၢ်အိၣ်မုာ်ထီၣ် ခီဖျိတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လွံၢ်မံၤအံၤ

1. သုးကျဲၤတၢ်ထံၣ်လိာ်သးပိာ်ထွဲတဖၣ်တက့ၢ်

ရဲၣ်ကျဲၤနဆူၣ်ချ့တၢ်ထံၣ်လိာ်သးတဖၣ်ချ့ချ့ဖဲအသ့ - ဖဲစံၣ်လီၤတၢ်ဆါဟံၣ်ဝံၤ 1-2 သီတက့ၢ်. ဖဲလၢနထီၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်ဝံၤန့ၣ် အကါဒိၣ်လၢ နကထံၣ်လိာ်သးဒီး နနီၢ်ကစၢ်ဆူၣ်ချ့ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်ကသံၣ်သရၣ် (PCP) ဒီးကသံၣ်သရၣ်လီၤဆီတဖၣ် လၢကမၤလီၤတံၢ်နအိၣ်မုာ်ထီၣ်က့ၤ ဒ်အလီၢ်လီၢ်ဒီးနလဲၤဆူညါလၢတၢ်ဆူၣ်ချ့ဂ့ၤထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤကျဲမနုၤဂ့ၤမနုၤဂ့ၤလၢတၢ်မၤကဲထီၣ်လၢနဂီၢ်န့ၣ် စူးကါအီၤ ဒ်သိးကဟ့ၣ်ပလီၢ်နၤဘၣ်ဃး နတၢ်ထံၣ်လိာ်သးတဖၣ်ဒီး ကတဲာ်ကတီၤနသးလၢနတၢ်လဲၤထံၣ်လိာ်သးတဖၣ် ခီဖျိတၢ်ကွဲးလီၤကယဲၢ်တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်မ့တမ့ၢ်တၢ်ဆါပနီၣ်တဖၣ်လၢနသးအိၣ်ကတိၤသကိးတၢ်တက့ၢ်.

2. သ့ၣ်ညါနကသံၣ်ကသီတဖၣ်

နထီၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်န့ၢ်နၤလၢ တၢ်ဟးထီၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်အတၢ်နဲၣ်လိတဖၣ်သနာ်က့ နတၢ်သံကွၢ်ဘၣ်ဃး နကသံၣ်ကသီ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကအိၣ်၀ဲလီၤ. ယကဘၣ်အီကသံၣ်မနုၤလဲၣ်. ကသံၣ်အတၢ်ပိာ်ထွဲတဖၣ်မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ယကဘၣ်အီကသံၣ်ဆံးအါလဲၣ်ဒီးယံာ်ထဲလဲၣ်. ယကသံၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးကဒဲကဒဲဧါ. ကွဲးလီၤကယဲၢ်တၢ်သံကွၢ်ခဲလၢာ်လၢနအိၣ်ဒီးကတိၤတၢ်လၢန PCP မ့တမ့ၢ်ပှၤဆါကသံၣ်ကသီလၢနနာ်အီၤတက့ၢ်. ကသံၣ်စရီပာ်ဃုာ်ဒီးကသံၣ်ကသီတဖၣ်အမံၤ, အီတဘျီဂီၢ်, တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ, စးထီၣ်ဒီးမၤကတၢၢ်မုၢ်နံၤတဖၣ်ဒီး ကသံၣ်သရၣ်လၢအဟ့ၣ်လီၤန့ၢ်နၤကသံၣ်တဂၤအမံၤန့ၣ် ဆဲးပာ်ဃာ်ဘၣ်၀ဲတက့ၢ်.

3. ပာ်ဃာ်နနီၢ်ကစၢ်ဆူၣ်ချ့တၢ်ကွဲးနီၣ်တက့ၢ်

အါတက့ၢ် ဆူၣ်ချ့အကသံၣ်သရၣ်တဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သံကွၢ်တဖၣ်ဘၣ်ဃးနကသံၣ်ကသီအတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤလီၤ. ပာ်ဃာ်နနီၢ်ကစၢ်ဆူၣ်ချ့တၢ်ကွဲးနီၣ် လၢအပာ်ဖျါလီၤတံၢ်လီၤဆဲး နခီၣ်ထံးအနွံတဖၣ် ဖဲလၢနဟးထီၣ်လၢတၢ်ဆါဟံၣ်တက့ၢ်. နကြၢးပာ်စ့ၢ်ကီးဆူၣ်ချ့တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်အတၢ်ကွဲးနီၣ်, တၢ်ကွဲးအတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ, တၢ်တဘၣ်လိာ်ဒီးကသံၣ်တဖၣ်, တၢ်အီကသံၣ်ကသီတဖၣ်, ဒီးနကသံၣ်သရၣ်တဖၣ်အမံၤဒီးလီတဲစိနီၣ်ဂံၢ်တဖၣ်လီၤ. လီတဲစိအဲးပအိၣ်အါမးလၢနထဲးလီၤလၢနလီတဲစိပူၤ ဒ်သိးကပာ်ဖှိၣ်ရဲၣ်ကျဲၤစၢၤတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ် မ့တမ့ၢ်နကွဲးလီၤအီၤသ့လံာ်ကဘျံးအလိၤသ့လီၤ.

4.သ့ၣ်ညါတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အပနီၣ်တဖၣ်ဒီးသ့ၣ်ညါတၢ်လၢကဘၣ်မၤတက့ၢ်

နကွၢ်ဃု3-5 တၢ်ဆါပနီၣ်တဖၣ်လၢ ကဟ့ၣ်ပလီၢ်နၤလၢနတၢ်အိၣ်အသးန့ၣ် နးထီၣ်ကသ့ဧါ. ဖဲတၢ်ဆါပနီၣ်တဖၣ်မ့ၢ်အိၣ်ဖျါထီၣ်န့ၣ် တၢ်လၢနကဘၣ်မၤန့ၣ်နသ့ၣ်ညါဧါ. ဒ်သိးနၤဒီးနဆူၣ်ချ့ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤတၢ်တိာ်ကျဲၤဒ်သိးသိးကသ့အဂီၢ် ကတိၤတၢ်ဒီးအီၤဘၣ်ဃး နဘကွၢ်ဃု ဒီးဘၣ်မၤမနုၤတဖၣ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တဘျီတခီၣ် နတၢ်ဆါပနီၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကလိၣ်ဘၣ်တၢ်လဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီးန PCP မ့တမ့ၢ် ဂ့ၢ်ဂီၢ်အူတၢ်ကွၢ်ထွဲ လီၢ်ခၢၣ်သးလၢအအိၣ်ဘူးကတၢၢ်ဒီးနၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆၢကတီၢ်အဂၤတနီၤန့ၣ် နတၢ်ဆါပနီၣ်တဖၣ်ကလိၣ်ဘၣ်ဂ့ၢ်ဂီၢ်အူတၢ်ကူစါဒၢးန့ၣ်လီၤ. နချုးလၢနစူးကါအီၤန့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်မးလၢနသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. 

နလိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤအဂၤဖဲနဟးထီၣ်လၢတၢ်ဆါဟံၣ်ဧါ.

ပပှၤကွၢ်ပှၤဆါတဖၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤနၤလီၤ. ကိး တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤလၢပှၤစူးကါတၢ်ဖိအဂီၢ်နီၣ်ဂံၢ် လၢနတၢ်ကွၢ်နီၣ်ကွၢ်ဃါခးက့အလီၢ်ခံ လၢကဆဲးကျိး ဒီးပှၤပၢဆှၢသဲစးတၢ်ဂ့ၢ်တဂၤတက့ၢ်.