တၢ်ကူစါယါဘျါအပတီၢ် ကသံၣ်ကသီတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ

တၢ်ယါဘျါအပတီၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.

တဘျီတခီၣ်န့ၣ် တၢ်ကူစါယါဘျါတၢ်ဆါတမံၤန့ၣ် လိၣ်ဘၣ်အါန့ၢ်ကသံၣ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. အဒိ,လၢကသံၣ်တနီၤတဖၣ်အဂီၢ်, မ့မ့ၢ်နကသံၣ်သရၣ်ဟ့ၣ်လီၤနၤလၢ ကသံၣ်အဂၤလၢအအိၣ်ဒီးပနံာ်မံၤဃုာ်ဒီး FDA အတၢ်အုၣ်သးအဂီၢ်အဃိဒီး, အဆိန့ၣ်နကဘၣ်အီကွၢ်အီၤနကစၢ်ဒၣ်နဲတချုးဖဲ ပမၤလၢပှဲၤန့ၢ်ကသံၣ်အိၣ်ဒီးပနံာ်မံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကူစါယါဘျါအဆီ စူးကါဝဲ "တၢ်အပတီၢ်" ကျဲလၢ တၢ်ဟ့ၣ်အပှ့ၤလၢကသံၣ်ကသီလၢကသံၣ်သရၣ်ဟ့ၣ်လီၤတဖၣ်အဂီၢ် ဒ်သိးကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါတၢ်စူးကါ ကသံၣ်ကသီတဖၣ်လၢအကြၢးဒီးတၢ်ကူစါ ဒီး/မ့တမ့ၢ် ကသံၣ်ကသီလၢအပှ့ၤစှၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကူစါယါဘျါအပတီၢ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒုးဒိၣ်ထီၣ်အီၤ ခီဖျိတၢ်စူးကါ တၢ်အီၣ်ဒီးကသံၣ်ကသီတၢ်ပၢဆှၢ(FDA)အတၢ်နဲၣ်ကျဲတဖၣ်, ကသံၣ်ဒၢးတၢ်အၢၣ်လီၤဒီးတၢ်ဃုထံၣ်သ့ၣ်ညါန့ၣ်လီၤ. 

နကသံၣ်သရၣ်ဆၢတဲာ်ဝဲသ့လီၤ 

နမ့ၢ်အီကသံၣ်တမံၤလၢ အပၣ်ဃုာ်လၢပတၢ်ကူစါယါဘျါအဆီတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအပူၤန့ၣ် ကတိၤတၢ်ဒီးနကသံၣ်သရၣ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါတၢ်ဃုထၢတဖၣ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်လၢနဂီၢ်တက့ၢ်.

နကသံၣ်သရၣ်ဆၢတဲာ်ဝဲသ့လၢ:

• ကကွဲး တၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်အသီတမံၤ လၢကသံၣ်အဂၤတမံၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဃာ်အဘူးအလဲအဂီၢ်.
• ဃ့ဒိးန့ၢ် တၢ်ခွဲးယာ်လီၤဆီ အဃိနကန့ၢ် တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲလၢ နကသံၣ်ကသီလၢနအီအခဲအံၤအဂီၢ်တက့ၢ်. နကသံၣ်သရၣ်စူးကါသ့ တၢ်ခွဲးယာ်လီၤဆီလံာ်ဒိတဖၣ်အကျါတမံၤ လၢလာ်အံၤ ဒ်သိးကဃ့ထီၣ် "တၢ်မၤဟးမၢ်လုၢ်ဘၢ" တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအပူၤကွံာ်တမံၤန့ၣ်လီၤ.

အ၀ဲမၤတၢ်ဒ်လဲၣ် 

နလဲၤစိး တၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်အလံာ်က့လၢအလိၣ်ဘၣ်တၢ်ကူစါယါဘျါအပတီၢ် ဆူကသံၣ်ကျးတက့ၢ်.

• နမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်အလံာ်က့ဘၣ်တၢ်ကွဲးနုာ်မၤပှဲၤအီၤ လၢကသံၣ်အဂၤတမံၤ ခီဖျိ Prime Therapeutics န့ၣ်တၢ်ဃ့က့ၤအဘူးအလဲန့ၣ်ဘၣ်တၢ်ဖံးမၤအီၤအတၢ်ဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.
• နမ့ၢ်တမၤဘၣ်တၢ်ဝဲန့ၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် နၤ မ့တမ့ၢ်နပှၤဆါကသံၣ်ကသီန့ၣ် ဆဲးကျိးသ့နကသံၣ်သရၣ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါကသံၣ်အဂၤတမံၤန့ၣ် ကြၢးတူၢ်လိာ်ဧါန့ၣ်လီၤ.
  • အဝဲန့ၣ်မ့ၢ်ကြၢးဒိးန့ၢ်န့ၣ် နကသံၣ်သရၣ်ဟ့ၣ်နၤ တၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်အလံာ်က့လၢကသံၣ်အဂၤတမံၤအဂီၢ်သ့န့ၣ်လီၤ. မ့တမ့ၢ်,အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဆိမိၣ်လၢ အလိၣ်ဘၣ်ကသံၣ်လၢတၢ်ဟ့ၣ်ဃာ်အီၤလၢအဆိန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဃ့တၢ်ခွဲးယာ်လီၤဆီ/တၢ်မၤဟါမၢ်လုၢ်ဘၢကသံၣ်အဆိန့ၣ်လီၤ.
  • တၢ်ဃ့ကညးအါတက့ၢ်န့ၣ် ကဘၣ်တၢ်ကွၢ်က့ၤအီၤ လၢတၢ်မၤအမုၢ်နံၤ သၢသီ အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. နၤဒီးနကသံၣ်သရၣ်န့ၣ် ကဒိးန့ၢ်လံာ်ဒုးသ့ၣ်ညါတၢ်ဘၣ်ဃး အဝဲန့ၣ်ဘၣ်တၢ်ပျဲအီၤဧါ မ့တမ့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်အီၤန့ၣ်လီၤ.
  • ကသံၣ်လၢတၢ်ဟ့ၣ်အီၤလၢအဆိန့ၣ် မ့ၢ်ဖိးဒီးကသံၣ်ဒၢးတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်န့ၣ် တၢ်ခွဲးယာ်လီၤဆီတၢ်ဃ့ကညးန့ၣ် ဘၣ်တၢ်တူၢ်လိာ်ပျဲအီၤလံ ဒီးကသံၣ်လၢတၢ်ဟ့ၣ်အီၤလၢအဆိအဘူးအလဲန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်န့ၢ်အီၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲန့ၣ်မ့ၢ်တဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အခွဲး ဒီးနသးအိၣ်စူးကါကသံၣ်ဝဲန့ၣ်ဆူမဲာ်ညါန့ၣ် နကဘၣ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲနနီၢ်ကစၢ်လၢ ကသံၣ်ဝဲန့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. 

ကသံၣ်ကသီလၢတၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲအမံၤကွဲးရဲၣ် ဒီးတၢ်ကူစါယါဘျါအပတီၢ်

ကသံၣ်တမံၤန့ၣ်ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ကူစါယါဘျါအဆီတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဧါန့ၣ် ဒိးသန့သးလၢနကသံၣ်ကသီလၢတၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲ အမံၤကွဲးရဲၣ် (ဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤလီၤဆီတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးကသံၣ်ကသီလၢတၢ်ဟ့ၣ်ဃာ်အဘူးအလဲစရီလီၤဆီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.) ပကသံၣ်ကသီလၢတၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲအမံၤကွဲးရဲၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ကူစါယါဘျါအပတီၢ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး GenRx ဒီး KeyRX ကသံၣ်ကသီစရီခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်အိၣ်ဒီး FlexRx ကသံၣ်ကသီ အမံၤကွဲးရဲၣ်န့ၣ် တၢ်ကူစါယါဘျါအဆီတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်န့ၣ် လီၤဆီဝဲလၢ နဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤ အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကွၢ်ဃုကသံၣ်ကသီလၢတၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲ အမံၤကွဲးရဲၣ်တက့ၢ်. (နကဘၣ်သ့ၣ်ညါ နကသံၣ်မံၤကွဲးရဲၣ်လၢအဖိးသဲစးအမံၤ ဒီးဃုထၢအီၤလၢ ထဲးထီၣ်ထဲးလီၤမံၤရဲၣ်လၢတၢ်ကွၢ်ဃုအဝဲအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. နဃုထံၣ်နကသံၣ်မံၤကွဲးရဲၣ်လၢအဖိးသဲစးအမံၤ လၢနဆူၣ်ချ့တၢ်တိာ်ကျဲၤပီးလီတဖၣ် မ့တမ့ၢ်ခီဖျိတၢ်ကိး တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤလၢပှၤစူးကါတၢ်ဖိအဂီၢ်နီၣ်ဂံၢ် လၢနကရူၢ်ဖိ (ID) ခးက့န့ၣ်လီၤ. တိၢ်နီၣ်:တၢ်အမံၤကွဲးရဲၣ် တဖၣ်န့ၣ်ဆီတလဲသ့ လၢတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

တချုးတၢ်ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤ- မ့ၢ်တၢ်မၤအကျိၤအကျဲတမံၤလၢ တၢ်မၤလီၤတံၢ် တၢ်ဟ့ၣ်ကသံၣ်လၢ အကြၢးအဘၣ်ဒီး တၢ်စူးကါအီၤဖဲ ကသံၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ် စၢၤအဘူးအလဲ ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လိၣ်ဘၣ်အပတီၢ်လီၤတံၢ်တမံၤ မ့ၢ်ထီၣ်ဘးအဃိ တၢ်ဟ့ၣ်အဘူးအလဲန့ၣ် တၢ်ကဟ့ၣ်တၢ်ပျဲလီၤ. မၤလိသ့ၣ်ညါနသး ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ဆိ တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ကသံၣ်ဖီၣ်လၢ ကသံၣ်သရၣ်နဲၣ်လီၤတဖၣ်အဂီၢ် တက့ၢ်