ပှၤလၢအသူလီတဲစိအဲး(ပ)တၢ်ပျဲတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ("တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ") မ့ၢ်ဘံဃာ်တၢ်အၢၣ်လီၤလၢနၤ (" ပှၤလၢအသူအီၤ" မ့တမ့ၢ်" နၤ") ဒီးBlue Cross and Blue Shield of Minnesota ("ခီပနံၣ်"). တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအံၤလၢနသူ Blue Cross MN လီတဲစိအဲး(ပ)(ပာ်ဃုာ်ဒီးလံာ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီးအီၤခဲလၢာ်,"အဲး(ပ)လံၤခ့စ့"). အဲး(ပ)လံၤခ့စ့ ဟ့ၣ်နၤတၢ်ပျဲလၢကသူအီၤ,တမ့ၢ်တၢ်ဆါန့ၣ်နၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ
ဖဲနထၢနုာ်လီၤ ပှၤလၢအစူးကါအီၤအမံၤ ဒီး နီၣ်ဂ့ၢ်ခူသူၣ်ဒီး ဖဲနဆီၣ်လီၤ "နုာ်လီၤ"အပနီၣ်န့ၣ်(A) နအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢတၢ်လၢနဖးတ့ၢ် ဒီး နၢ်ပၢၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအံၤ (B)ဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤလၢနသးလီၤပလိာ်ဒီးတၢ်အၢၣ်လီၤလၢအဃံာ်ဃာ်နၤ ဒီး (C) နတူၢ်လိာ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ ဒီး တူၢ်လိာ်လၢနၤန့ၣ်ဘၣ်တၢ်််ဃံာ်ဃာ်နၤဒီး တၢ်ဘျါတဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်တအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအံၤန့ၣ်တဘၣ်သူအဲး(ပ)လံၤခ့စ့အံၤတဂ့ၤဒီးထုးထီၣ်ကွံာ်တၢ်အံၤလၢလီတဲစိန့ၣ်တက့ၢ်.
1တၢ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ပျဲ .
တၢ်ဂ့ၢ်လၢတၢ်တူၢ်လိာ်အၢၣ်လီၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤ,ခီပနံၣ်န့ၣ်ပာ်ပနီၢ်နၤ ,တမ့ၢ်တၢ်ကွဲးလီၤဆီ,ဒီ: တၢ်ပျဲလၢအဆှၢဃီၤသးတသ့ဆူ :
(က)ဟံးန့ၣ် ထီထီၣ် ဒီး သူအဲး(ပ)လၢနနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ် တဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤပနံာ်တကၤလၢသူအီၤလၢလီတဲစိစဲးဖီကဟၣ်ပၢဘၣ်ဒီးမ့တမ့ၢ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျၢၤလၢနၤ("လီတဲစိ " တၢ်ဒိးသန့ၤထီၣ်ဃံးဃံးဖဲအဲး(ပ)တၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါဒီး
(ခ)လဲၤနုာ်ဒီးသူအီၤလၢလီတဲစိတၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်တီဒီးတၢ်ဖံးတၢ်မၤ (ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ်အခီပညီတၢ်နီၤဖး 5)ဒုးကဲထီၣ်လၢပဒိးန့ၢ်အီၤသ့ မ့တမ့ၢ် ပသူအီၤခီဖျိအဲး(ပ)သ့,လူၤပိာ်ထွဲဝဲတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢဃံးဃံးတၢ်သူအီၤလၢအဘၣ်ထွဲတၢ်အဂ့ၢ်ဒီးတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ်အိၣ်ဝဲဖဲ တၢ်နီၤဖး5န့ၣ်လီၤ.
2တၢ်ပျဲတၢ်ပာ်ပနီၣ်တဖၣ်.
ပှၤလၢဒိးန့ၣ်ဘၣ်တၢ်ပျဲတကြၢ:မၤ :
(က)မၤဒိအဲး(ပ)အံၤ,ထဲဒၣ်ဒံးတၢ်ဟ့ၣ်ပျဲၤဟ့ၣ်အခွဲးအသိး;
(ခ)ဘှီက့ၤတၢ်,ကွဲးကျိာ်က့ၤ,မၤဘၣ်လိာ် မ့တမ့ၢ် မၤကဲထီၣ်တၢ်လၢအဟဲလီၤစၢၤလၢတၢ်အဂၤတမံၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်,အအိၣ်ဖျါလၢအဲး(ပ)မ့ၢ်ဂ့ၤတဖျါမ့ၢ်ဂ့ၤ ;
(ဂ)တၢ်မၤခိၣ်ခံကဒါတၢ်,တပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်တၢ်,တပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်တပူၤဃီ,ဆီတလဲတၢ်ခူသူၣ်,မ့တမ့ၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢ:မၤဒိးန့ၣ်ဘၣ်မ့တမ့ၢ်မၤန့ၣ်အခွဲးယာ်လၢဃုထံၣ်နံၣ်နီၢ်ဂံၢ်လၢလံာ်ပတံထီၣ်ဒီးအဂၤတနီၤလၢဘၣ်ဃးအဝဲန့ၣ်:
(ဃ)ထုးကွံာ်,ထုးသံကွံာ်,ဘှီဘၣ်ကၤတၢ်,မ့တမ့ၢ်ပာ်ခူသူၣ်တၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤအနီၢ်ဂံၢ်တမံၤဂၤတမံၤဂ့ၤ,ကွဲးဒိခွဲးတမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤ,တၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤအနီၢ်ဂံၢ်,လၢအအိၣ်ဖျါမ့တမ့ၢ်,ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢအပတီၢ်ထီစုလီၢ်ခီၣ်ခီၣ်အဂၤ,ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါခွဲးယာ်လၢအကြၢ:အဘၣ်လၢအဲး(ပ)အပူၤ,ပၣ်ဃုာ်ဒီးမၤဒိအဂၤဘၣ်ဃးဒီးအဝဲန့ၣ်;
(င)ဟံးလဲ,ငါလီၤ,ဟ့ၣ်လိၢ်,ဆါတၢ်,နီၤဖးလံာ်ဖျဲ,နီၤလီၤမူဒါ,ရၤလီၤ,ဒုးဟူထီၣ်သါလီၤ,တၢ်ဆှၤခီတၢ်,မ့တမ့ၢ်မၤကဲထီၣ်အဲး(ပ)အံၤကျဲအဂၤတဘိမ့တမ့ၢ်အက့ၢ်အဂီၤအဂၤမ့တမ့ၢ်အဲး(ပ)အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတခါခါ,လၢပှၤအဂၤတဂၤလၢတၢ်ဂ့ၢ်အဂၤ,ပာ်ဃုာ်ဒီးမၤကဲထီၣ်အဲး(ပ)လၢပှာ်ဘျးစဲတၢ်လီၢ်လၢအခွဲ:အယာ်အိၣ်သ့လၢအါန့ၣ်စဲးတဖျၢၣ်ဖဲအဆၢကတီၢ်တဘျီလၢ်လၢ်;မ့တမ့ၢ်
(င)ထုးကွံာ်,တြီဃာ်,ဃုတရံးတရး,မ့တမ့ၢ် မၤကဲထီၣ် မ့တမ့ၢ်စးထီၣ်ဒုးကဲထီၣ်တခါမၤဝးဝးတခါဂ့ၤဂ့ၤလၢဒီသဒၢတၢ်ကွဲးဒိ,တၢ်ပၢဆှၢလၢအဘၣ်,မ့တမ့ၢ် ပာ်ဖျါလီၤဆီတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢဖဲ မ့တမ့ၢ် ဒီသဒၢအဲး(ပ),မ့တမ့ၢ်
(စ),တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်,ဘှီမၤဂ့ၤတၢ်,မ့တမ့ၢ်ကူးကွဲးယါဘျါတၢ်တမံၤမံၤလၢအလီၤဘၣ်ယိၣ်ခိၣ်ဃၢဝးဝးမ့တမ့ၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ,ပၣ်ဃုာ်ဒီးပှၤတစိအစိကမီၤတမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤ:ကဘီယူၤတၢ်ဒုးနဲၣ်ကျဲၤတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤမ့တမ့ၢ်တၢ်ဆဲးကျဲးဆဲးကျိးတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ,ကလံၤတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤမၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ မ့တမ့ၢ် ဝံစိာ်တီဆှၢအဂၤတၢ်ပၢတၢ်ဆှၢတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ,တၢ်ပူၤဖျဲးလၢအပဲာ်ဖးနီၤဖးတၢ်လံာ်ပတံထီၣ်,ပာ်ဃုာ်ဒီး ဘၣ်ဃးဒီးကသံၣ်ကသီ,သးသမူတၢ်ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ,တၢ်ဘှီသိလ့ၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤလံာ်ပတံထီၣ်,မ့တမ့ၢ်ပလံးတဂၤတဂၤ,မ့ၣ်အူ,မ့တမ့ၢ် တၢ်ပူၤဖျဲးတၢ်စံးဆၢတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဂၤ: ဒီး သုးမ့တမ့ၢ်စဲးဖီကဟၣ်တၢ်မၤလီၢ်လၢအဘှီဘၣ်ကဘီယူဒီးအပီးအလီတဖၣ်လံာ်ပတံထီၣ်,တၢ်စရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ,မ့တမ့ၢ် ခိၣ်ဃၢၤဝးတရံ:
3. တၢ်ပာ်ကီၤခွဲးယာ်ခဲလၢာ်.
နအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဒီးသးလီၤပလိာ်လၢအဲး(ပ)အံၤမ့ၢ်လၢဟ့ၣ်ယၤတၢ်ပျဲအဖးလာ်ဒီးတမ့ၢ်ဆါဆူန့ၢ်နၤဘၣ် နတဃုမၤန့ၣ်အကစၢ်အဂၤတၢ်သးစဲလၢအဲး(ပ)အံၤလၢတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအဖးလာ်အသိး,မ့တမ့ၢ်တၢ်အဂၤတခါခါဘၣ်ထွဲဒီးခွဲးယာ်အါနၣ်ဒံးကသူအဲး(ပ)တၢ်ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးဃုာ်ဒီးလံာ်ပျဲအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်,ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢလၢတၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢခဲလၢာ်,တၢ်အိၣ်သး,ဒီးတၢ်တြီဃာ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်,ဒ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီၤလီၤအဖးလးအသိးန့ၣ်လီၤ. ခီပနံၣ်ရဲၣ်ကျဲၤမၤလိာ်ဆိဒီးကပၢၤဃာ်အဝဲသ့ၣ်ခွဲးယာ်ခဲလၢာ်ခဲစ့,တၢ်အခိၣ်တီ,ဒီးတၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးအဲး (ပ)အံၤ,ပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤဒိခွဲးယာ်ခဲလၢာ်,ခီပနံာ်အတၢ်ပနီၣ်တဖၣ်,ဒီးတၢ်ပၢဘၣ်တၢ်အကူၣ်အသ့အခွဲး ယာ်လၢအဘၣ်ထွဲတဖၣ်လၢအပူၤဂ့ၤအချၢဂ့ၤ,ထဲဒၣ်ဒ်လီၤဆီဒၣ်တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢနၤလၢတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအံၤအသိးလီၤ.
4တၢဖှိၣ်ဒီးသုနတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ
နသ့ၣ်ညါလၢနမ့ၢ်ဟံးန့ၣ်,ဆီလီၤပာ်လီၤ,မ့တမ့ၢ် သူအဲး(ပ)အံၤ ,ခီပနံာ်သူဝဲတၢ်ကဲထီၣ်ဒၣ်ဝဲအခီပညီ(ပာ်ဃုာ်ဒီး,အဒိ, ကီးကံဒီးဝဲးဘ့ကိၣ်)ဒ်သိးကဟံးန့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဘၣ်ဃးနလီတဲစိဒီ:ဘၣ်ဃးနတၢ်သူအဲး(ပ)အံၤသ့ဝဲလီၤ. နကလိၣ်ဟ့ၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးနတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလီၤတံၢ်ဘၣ်ဃးလၢနနီၢ်ကစၢ်ဒ်အမ့ၢ်တၢ်အိၣ်သးလၢကဟံးန့ၣ်,ဆီလီၤပာ်လီၤ,မ့တမ့ၢ် သူအဲး(ပ) မ့တမ့ၢ်တၢ်ပာ်ဖျါလီၤဆီတမံၤမံၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤလၢအလီၤဘၣ်တၢ်ဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢပဟံးန့ၣ်အီၤခဲလၢာ်မ့တမ့ၢ်တၢ်ဘျးစဲဒီးအဲး (ပ)အံၤမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢပဝဲ တၢ်ပာ်ကီၤလံာ်အုၣ်သးခုသူၣ်. ခီဖျိဟံးန့ၣ်,ဆီလီၤပာ်လီၤ,သူအီၤ,ဒီးဟ့ၣ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤမ့တမ့ၢ်ခီဖျိအဲး(ပ),နအၢၣ်လီၤဟ့ၣ်အခွဲးလၢတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤခဲလၢာ်ဟံးန့ၣ်ခီဖျိတၢ်ပာ်ကဲလၢနတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဒ်လူၤဘၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီဃုာ်ဒီးတၢ်ပာ်ကီၤလံာ်အုၣ်သးခုသူၣ်န့ၣ်လီၤ.
5အၢၣ်လီၤဟ့ၣ်အခွဲးဒီးဟ့ၣ်တၢ်မၤစၢၤ.
လံာ်ပတံၤထီၣ်သ့ဟ့ၣ်နၤတၢ်ခွဲ:တၢ်ယာ်လၢလဲၤနုာ်လီၤဆူခီပနံာ်အပှာ်ယဲာ်ကဘျံး ဖဲwww.bluecrossmn.com ("ပှာ်ယဲာ်ကဘျံး" ) ဒီးတၢ်ဖိတၢ်လံဒီးတၢ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤလၢပကဒိးန့ၢ်ညီဆူတၢ်ယၢၤထီၣ်တ့ၢ်လံအီၤအသိး,ဒီးပာ်ဖျါလီၤဆီတမံၤမံၤ,တၢ်မၤလၢအလီၤဘၣ်တၢ်,ဒီးအၢၣ်လီၤဟ့ၣ်အခွဲးလၢပတုၤဃီၤညီမ့တမ့ၢ်ခီဖျိအဲး(ပ)တူၢ်လိာ်လၢဝဲးဆဲး (တပူၤဃီ, အၢၣ်လီၤဟ့ၣ်အခွဲးဒီးဟ့ၣ်တၢ်မၤစၢၤ). နအခွဲးအယာ်အိၣ်လဲၤနုာ်ဒီးသူတၢ်ဂ့ၢ်လၢပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဖံးတၢ်မၤသ့ၣ်တဖၣ်ပၢဝဲးဆဲးတၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢလၢသူအီၤဒီးပာ်ခူသူၣ်တၢ်ပာ်ကီၤလံာ်အုၣ်သးတၢ်လီၢ်ဖဲတၢ်သူတၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢဒီ: တၢ်ပာ်ကီၤလံာ်အုၣ်သး လၢအမ့ၢ်အပာ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်ကရၢကရိလၢတၢ်အံၤအပူၤတၢ်လံာ်အုၣ်ကီၤလီၤ. နတၢ်ခွဲးအိၣ်လဲၤနုာ်ဒီးသူတၢ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်လၢပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဖံးတၢ်မၤအတၢ်ဟ့ၣ်မၤစၢၤလိၣ်ဘၣ်နတၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢအမ့ၢ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢဒီးပာ်ခူသူၣ်တၢ်ပာ်ကီၤလံာ်အုၣ်သးဒီးမ့တမ့ၢ်ဆဲးလီၤမံၤလၢဝဲးဆဲးအံၤ,ဒီးနတၢ်တထီၣ်ဘးလၢနကမၤသ့တြီဃာ်နၤလၢပလဲၤနုာ်လီၤအခွဲးဒီးသူလီၤတံၢ်အဲး(ပ)လီၤဆီဒီးတၢ်မၤလၢအလီၤဘၣ်တၢ်လီၤ. တၢ်မၤကမၣ်တၢ်အဂၤလၢတၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢသ့ကဲထီၣ်စ့ၢ်ကီးထံၣ်ဆိကမိၣ်တၢ်ကမၣ်လၢတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ.
6တၢ်ပာ်ပနီၣ်လၢတၢ်လီၢ်ဖီခိၣ်.
တၢ်ဂ့ၢ်လၢပၣ်ဃုာ်ဒီးတၢ်မၤစၢၤသ့ၣ်တဖၣ်သူၣ်ထီၣ်အသးဖဲမဲာ်နံၤစိထၣ်ကီၢ်စဲၣ်လၢကီၢ်အမဲရကၤဒီးမ့ၢ်လၢအခွဲးအိၣ်လဲၤနုာ်ဒီးသူဒၣ်ထဲပှၤတဂၤလၢအိၣ်လၢကီၢ်အမဲရကၤန့ၣ်လီၤ. နအၢၣ်လီၤတူၤလိာ်လၢနမ့ၢ်လဲၤနုာ်အီၤတသ့မ့တမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢအပူၤဒီးတၢ်မၤစၢၤလၢကီၢ်အမရဲကၤအချၢဒီးလၢအခွဲးအယာ်လဲၤနုာ်ဘၣ်ထွဲတမ့ၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီနီၢ်ကစၢ်တမံၤမံၤမ့တမ့ၢ်ထံကီၢ်တနီၤန့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်အခွဲးအိၣ်လဲၤနုာ်လၢတၢ်ဂ့ၢ်လၢအပူၤဒီးတၢ်မၤစၢၤလၢကီၢ်အမရဲကၤအချၢ,နအိၣ်ဒီးမူဒါလၢလူမၤပိာ်ထွဲကဝီၤတၢ်ဘျၢတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
7တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအသီ.
ခီပနံာ်အဆၢကတီၢ်ဆူအဆၢကတီၢ်လၢတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆးဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်ဒီးဟ့ၣ်လီၤလံာ်ပတံထီၣ်တၢ်ကစီၣ်အသီသ့ဝဲ,လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီးမၤဂ့ၤထီၣ်,ဘှီဘၣ်တၢ်အကလုာ်ကလုာ်,ဘှီတၢ်ကျးတၢ်,ဘှီဘၣ်တၢ်ကမၣ်အဂၤ,ဒီး/မ့တမ့ၢ် တၢ်ပာ်ဖျါလီၤဆီအသီ( တပူၤဃီ,ပာ်ဃုာ်ဒီးဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ပာ်ဖျါတၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါ, "တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်အသီ") တၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်တၢ်အကျါကပၣ်စ့ၢ်ကီးဒီးတၢ်လဲလိာ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ထုးသံကွံာ်တၢ် အဝဲသ့ၣ်တၢ်ခဲလၢာ်ဒူးအိၣ်ဖျါထီၣ်အက့ၢ်အဂီၤလီၤတံၢ်ဒီးလၢအမၤတၢ်မၤလီၤ. နအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢခီပနံာ်မူဒါတအိၣ်လၢကမၤဂ့ၤထီၣ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤ မ့တမ့ၢ် ကဟ့ၣ်မၤစၢၤဒ်ဆူညါ မ့တမ့ၢ် မၤသဲသ့လၢဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်အက့ၤအဂီၤလီၤဆီမ့တမ့ၢ်လၢအမၤတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. လၢနလီတဲစိအခီၣ်ထံးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲၤ,ဖဲနလီတဲစိစဲးဘျးအသးဒီးအ့ထဲၣ်နဲးတခါဂ့ၤတခါဂ့ၤ:
(က)အဲး(ပ)အံၤအကဟံးန့ၢ်ဒီးဆီလီၤဝဲတၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်မၤသီထီၣ်ခဲလၢာ်လၢအကစၢ်ဒၣ်ဝဲတဘျီဃီသ့;မ့တမ့ၢ်
(ခ)နကဒိးန့ၣ်တၢ်ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါမ့တမ့ၢ်ကဘၣ်တၢ်ဆှၢဃီၤနၤဆူတၢ်ဟံးန့ၢ်ဒီးဆီလီၤပာ်လီၤတဘျီဃီသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.
နကြၢးဟံးန့ၢ်ဒီးဆီလီၤပာ်လီၤတၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်တဖၣ်ခဲလၢာ်တဘျီဃီဒီးအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဒီးသးလီၤပလိာ်လၢအဲး(ပ)အံၤ ဒီး အက့ၢ်အဂီၤတနီၤတမၤတၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဖဲနမ့ၢ်တဟံးတမၤပိာ်ထွဲအီၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. နသးလီၤပလိာ်ဆူညါလၢတၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်ခဲလၢာ်သ့ဆိကမိၣ်လၢအဲး(ပ)တနီၤဒီးတၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်မ့ၢ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်ခဲလၢာ်ဒီးတအိၣ်သးလၢတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအံၤန့ၣ်လီၤ.
8. ပှၤသၢဖုတဖုတၢ်ဖိတၢ်လံၤ
တၢ်အဲး(ပ)အံၤသ့ဒုးနဲၣ်,ဃုာ်ဒီး,မ့တမ့ၢ်လၢအမၤန့ၣ်အီၤသ့ပှၤသၢဖုတဖုတၢ်သူၣ်မံသးမံ (ပာ်ဃုာ်ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်,တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလံာ်ကပတံ,ဒီးတၢ်ဖိတၢ်လံၤအဂၤ,တၢ်မၤစၢၤ,ဒီး /မ့တမ့ၢ်တၢ်ဖိတၢ်လံၤ) မ့တမ့ၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ်စဲးဘျးလၢပှၤသၢဖုတဖုဟူထီၣ်သါလီၤ("ပှၤသၢဖုတဖုတၢ်ဖိတၢ်လံၤ"). နအၢၣ်လီၤတူလိာ်ဒီးသးလီၤပလိာ်လၢခီပနံၣ်မ့ၢ်တအိၣ်ဒီးမူဒါလၢပှၤသၢဖုတဖုတၢ်ဖိတၢ်လံၤ,ဃုာ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်တၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး,တၢ်လဲၤပှဲၤ,ဆၢကတီၢ်လၢတယာ်,ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤ,ကွဲးဒိခွဲးတၢ်လူၤဘၣ်ပှၤအသး,တၢ်သိၣ်တၢ်သီ,အကြၢ:အဘၣ်,အကံၢ်အစီ,မ့တမ့ၢ်အဝဲတၢ်အိၣ်ဖျါအဂၤန့ၣ်လီၤ. ခီပနံာ်တဆိကမိၣ်တယာ်ဒီးတမ့ၢ်ကအိၣ်ဒီးမူဒါမ့တမ့ၢ်မူဒါလၢနၤမ့တမ့ၢ်ပှၤအဂၤမ့တမ့ၢ်တၢ်အိၣ်လီၤဆီလၢပှၤသၢဖုတဖုတၢ်ဖိတၢ်လံၤအဂီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသၢဖုတဖုတၢ်ဖိတၢ်လံၤ ဒီး တၢ်ဘျးစဲးလၢအဝဲဟ့ၣ်ထီၣ်ထဲဧိၤလၢဒုးအိၣ်ထီၣ်လၢနၤ,ဒီးနတၢ်ခွဲးယာ်နုာ်လီၤဒီးသုအီၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤဖဲနတၢ်ဘၣ်ယိာ်ဘၣ်ဘီဒီ:တၢ်ဂ့ၢ်လၢပှၤသၢဖုတဖုတၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်ကတီၢ်ဒီးတၢ်အိၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
9 တၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်ကတီၢ်ဒီးတၢ်မၤကတၢၢ်ကွံာ်.
(က)တၢ်ပာ်ပနီၣ်ကတီၢ်လၢအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဖဲနဟံးန့ၣ်ဒီးဆီလီၤပာ်လီၤလံာ်ပတံဒီးသ့လဲၤဆူညါဒ်တၢ်ဘၣ်ဒိတုၤတၢ်မၤကတၢၢ်ကွံာ်လၢနၤမ့တမ့ၢ်ခီပနံာ်လၢအပၣ်လၢတၢ်နီၤဖး9.
(ခ)နမၤကတၢၢ်ကွံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ခီဖျိဖြဲးသံကွံာ်အဲး(ပ)အံၤဒီးတၢ်ကွဲးဒိခဲလၢာ်လၢနလီတဲစိသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.
(ဂ)ခီပနံာ်မၤကတၢၢ်ကွံာ်တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဖဲအဆၢကတီၢ်တဘျီဂ့ၤတဘျီဂ့ၤတအိၣ်ဒီးတၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါ တၢ်ပတုာ်အံၤဆီၣ်ထွဲလၢအဲး(ပ),လၢခီပနံၤတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆးလၢလၢပှဲၤပှဲၤန့ၣ်လီၤ. အါန့ၣ်အန့ၣ်,တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်သ့မၤကတၢၢ်ကွံာ်တဘျီဃီဒီးကဲထီၣ်ဒၣ်ဝဲလၢတအိၣ်ဒီးတၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါဖဲလၢမၤကမၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်သးလၢတၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
(ဃ)တၢ်မၤကတၢၢ်ကွံာ်အဖီခိၣ်:
(၁)တၢ်လၢအဘၣ်ခဲလၢာ်ဟ့ၣ်အခွဲးလၢနၤလၢတၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်သ့စ့ၢ်ကီးလၢတၢ်မၤကတၢၢ်;ဒီး
(၂)နကဘၣ်ပတုာ်တၢ်လံာ်ပတံဒီးထုးသံကွံာ်နအဲး(ပ)အံၤ ဒီး အဲး(ပ)အံၤအဒိခဲလၢာ်လၢနလီတဲစိဒီးလၢနအကီးန့ၣ်လီၤ.
(င)တၢ်မၤကတၢၢ်ကွံာ်တပာ်ပနီၣ်ခီပနံၣ်တၢ်ဘၣ်မ့တမ့ၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်လၢတၢ်သိၣ်တၢ်သီမ့တမ့ၢ်တၢ်ဘၣ်အခၢးန့ၣ်လီၤ.
10.တၢ်စူးကွံာ်ညိကွံာ်တၢ်အုၣ်ခီၣ်တဖၣ်.
အဲး(ပ)အံၤဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်အီၤဆူပှၤန့ၢ်တၢ်ပျဲ"လၢအမ့ၢ်"ဒီးတအုၣ်ခီၣ်ဝဲတၢ်ကမၣ်ဒီးတၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. အလဲၢ်အထီလၢအအါကတၢၢ်ဟ့ၣ်အခွဲးလၢလံာ်ပတံတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဖီလာ်,ခီပနံာ်,လၢနီၢ်ကစၢ်အခၢစးဒီးလၢအခၢၣ်စးရ့လိာ်မၤသကိးတၢ်ဒီးတၢ်န့ၣ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်ပှၤဒိးန့ၢ်တၢ်ပျဲတဂၤဒီးတၢ်မၤစၢၤလၢပှၤဟ့ၣ်မၤစၢၤ,သမၤဂ့ၢ်လိာ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢတၢ်အုၣ်ကီခဲလၢာ်,လၢအချ့မၢ်ဂ့ၤ,လၢအဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤလၢအခီပညီတအိၣ်ဖျါ,သဲစး,မ့တမ့ၢ်လၢတၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲလၢဃ်ပတံ,ဃုာ်ဒီး လၢအဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤလၢအခီပညီတအိၣ်ဖျါ တၢ်အုၣ်ခီၣ်ခဲလၢာ်လၢတၢ်သူအီၤသ့ဒ်ပညိၣ်ဝဲအသိး ,တၢ်အကြၢးအဘၣ်လၢတၢ်ပညိၣ်လီၤဆီတခါ,လံာ်အမံၤဒီးတၢ်အုၣ်ခီၣ်လၢသ့ဖျါထီၣ်လၢကျဲအကျိၤတၢ်ကူၣ်လဲၢ်မၤကၤ,အကျဲအကျိၤလၢကမျၢၢ်အမဲာ်ညါ,တၢ်စူးကါတၢ်အကျိအကျဲ,မ့တမ့ၢ်တၢ်ကူၣ်လဲၤမၤကၤတၢ်ဂဲၤလိထံသးသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ပာ်ပနီၣ်တအိၣ်ဘၣ်လၢအလၢပူၤကွံာ်,ခီပနံာ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်အုၣ်ခီၣ်တအိၣ်မ့တမ့ၢ်တၢ်ဟံးန့ၣ်မူဒါမၤတၢ်,ဒီးမၤတၢ်ဆၢထၢၣ်ခၢၣ်စးတအိၣ်ဒီးတၢ်ခဲလၢာ်လၢလံာ်ပတံထီၣ်လၢကတုၤဃီနတၢ်လိၣ်ဘၣ်,မၤလဲၤပှဲၤထီၣ်တၢ်ပညိၣ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤတၢ်စံးဆၢ,မ့ၢ်အဘၣ်လိာ်ဖိးဒ့,
မ့တမ့ၢ်လၢခီၣ်ဖၠူထၢၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအဂၤ,အဲး(ပ)အံၤ,တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ,မ့တမ့ၢ် တၢ်ဖံးတၢ်မၤ,ဘှီဘၣ်က့ၤတၢ်မၤတံာ်တာ်တအိၣ်,ထံၣ်လိာ်သးဒီးတၢ်မၤလၢကမျၢၢ်အမဲာ်ညါမ့တမ့ၢ်အပတီၢ်လၢတၢ်နာ်န့ၣ်အီၤသ့,မ့တမ့ၢ်ကဲတၢ်ကမၣ်တအိၣ်,မ့တမ့ၢ်လၢတၢ်ကမၣ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤမ့တမ့ၢ်သ့ဟးထီၣ်ကွံာ်မ့တမ့ၢ်ကမၤဘၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဘျၢတနီၤတဟ့ၣ်အခွဲးလၢတၢ်ပာ်ကပၤကွံာ်တၢ်မ့တမ့ၢ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်အုၣ်ခီၣ်မ့တမ့ၢ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်လၢအကြၢ:ဝဲဘၣ်ဝဲတၢ်မၤထီဒါတၢ်ဘၣ်လၢပှၤပှ့ၤသူတၢ်,အဃိစှၤခါမ့တမ့ၢ်လၢအဖီခိၣ်အသိးတၢ်ပာ်ကပၤကွံာ်ဒီးတၢ်ပာ်ပနီၣ်တဘၣ်ဃးဒီးနၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
11တၢ်ဟံမူဒါအတၢ်ပာ်ပနီၣ်.
လၢတၢ်လဲၢ်ထီလၢလၢပှဲၤပှဲၤဟ့ၣ်အခွဲးလၢပှၤပတံတၢ်ဖိတၢ်သိၣ်တၢ်သီ,လၢတၢ်မၤအသးမူးတအိၣ်ခီပနံာ်မ့တမ့ၢ်အတၢ်ရ့လိာ်မၤသကိးတၢ်,မ့တမ့ၢ်တၢ်တမံၤလၢအဝဲသ့ၣ်ပှၤဖီၣ်လံာ်တၢ်ပျဲစုာ်စုာ်မ့တမ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ဖံးတၢ်မၤ,အိၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်မူဒီးမူဒါဖျါထီၣ်လၢမ့တမ့ၢ်အဘၣ်ထွဲဒီးနတၢ်သူမ့တမ့ၢ်တၢ်လၢပမၤတသ့လၢအသူလံာ်ပတံမ့တမ့ၢ်တၢ်အိၣ်မံသူၣ်မံသးဒီးတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ:
(က)နီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး,တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်တၢ်ဟးဂီၤ,တၢ်အထိးနါလီၤမၣ်,တၢ်အပှ့ၤခၢၣ်စးလၢတၢ်ဂ့ၤဒီးတၢ်ဖံးတၢ်မၤ,တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ဟါမၣ်,သးလၢအရ့လိာ်သးတၢ်လီၤမၣ်,ခိၣ်ဖၠူၣ်ထၢၣ်တၢ်ဟးဂီၤဒီးတၢ်မၤတၢ်တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး,မ့တမ့ၢ်တၢ်အဂၤတမံၤမံၤလၢအပိာ်ထွဲထီၣ်အခံ,တၢအကဲထီၣ်အသးဘၣ်ထွဲ,လၢအတမ့ၢ်လိၤလိၤ,လၢအကဲဒိကဲတဲာ်,တၢ်လီၤဆီ,မ့တမ့ၢ်တၢ်ဟးဂီၤလၢအမ့ၢ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
(ခ)တၢ်ဟးဂီၤလၢအကဲထီၣ်လိၤလိၤလၢတၢ်ပာ်ဖှိၣ်လၢတၢ်အါမံၤပာ်ဖှိၣ်အသးတလၢကွံာ်တၢ်ပာ်ဖှိၣ်လၢအဟ့ၣ်ခီဖျိလၢနၤလၢအဲး(ပ)အံၤန့ၣ်လီၤ.
လဲၤဆူညါတၢ်ပာ်ပနီၣ်မ့ၢ်ဘၣ်ဃးလၢတၢ်ဟးဂီၤလၢဟဲပၢၢ်ထီၣ်အချၢလၢလုၢ်သ့ၣ်ခါပတးလၢတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ,TORT (ဃုာ်ဒီးတၢ်တကနၣ်ဃုာ်တၢ်) ,မ့တမ့ၢ် ဒီး လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်ဟးဂီၤလၢအထံၣ်စိပာ်စၢၤမ့တမ့ၢ်ခီပနံၣ်လၢဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်လၢအကဲထီၣ်သ့ဘၣ်ဃးတၢ်ဟးဂီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘျၢတနီၤတဟ့ၣ်အခွဲးလီၤတံၢ်လၢတၢ်ပာ်ပနီၣ်လၢတၢ်အိၣ်ဒီးမူဒါအဃိတနီၤမ့တမ့ၢ်ခဲလၢာ်အဖီခိၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်တဘၣ်ဃးဒီးနၤသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.
12.တၢ်ဟ့ၣ်အီၣ်လိာ်က့ၤတၢ်.
နအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢဟ့ၣ်အီၣ်လိးက့ၤတၢ်,တၢ်တြီဆၢ,ဒီးတၢ်ဖိၣ်ဃာ်လၢအမၤဟးဂီၤတၢ်တသ့ခီပနံၣ်ဒီးတၢ်အခိၣ်အနၢ်တဖၣ်,ပှၤပၢဆှၢတၢ်,ပှၤမၤတၢ်ဖိ,ပှၤခၢၣ်စး,ရ့လိာ်မၤသကိးတၢ်,ပှၤလၢအထီၣ်ဘၣ်အလီၢ်,ဒီးဟ့ၣ်လီၤခီဖျိဒီ:ထီဒါတမံၤမံၤဒီးလီၤမၣ်ခဲလၢာ်,တၢ်ဘၣ်ဒိတၢ်ထံး,တၢ်စံၣ်ညီၣ်,တၢ်မၤန့ၣ်တၢ်သးလီၤပလိာ်,လီၤသးစဲ,တၢ်ဟ့ၣ်လၤကပီၤ,တၢ်စံၣ်ညီၣ်,တၢ်အီၣ်လိး,တၢ်အပှ့ၤ,မ့တမ့ၢ်တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့လၢတၢ်မံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤ,ပာ်ဃုာ်ဒီးပှၤကတိၤန့ၣ်ခၢၣ်စးအပှ့ၤလၢအကြၢ:ဝဲ,ဖျါထီၣ်လၢမ့တမ့ၢ်ဘၣ်ထွဲဒီ:နတၢ်သူမ့တမ့ၢ်သူကမၣ်နလံာ်ပတံမ့တမ့ၢ်နတၢ်လုၢ်ခါပတးတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢတၢ်အၢၣ်လီၤ,ပာ်ဃုာ်ဘၣ်ဆၣ်တမ့ၢ်တၢ်ပနီၣ်လၢအိၣ်မံသူၣ်မံသးလၢနအၢၣ်လီၤဒိကနၣ်ဒီးမၤအိၣ်ထီၣ်သ့ခီဖျိလံာ်ပတံအံၤန့ၣ်လီၤ.
13.တၢ်ဆှၢတၢ်ဆူကီၢ်အဂၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢ.
အဲး(ပ)အံၤကဘၣ်ပိာ်ထွဲဝဲကီၢ်အမဲရကၤဆှၢထီၣ်ပၢဆှၢရဲၣ်ကျၢၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီ,ဃုာ်ဒီ:ကီၢ်အမဲရကၤတၢ်ဆှၢတၢ်ဆူထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်ပၢတၢ်ဆှၢတၢ်ဘျၢ(US Export Administration Act)ဒီးတၢ်အံၤမၤဃုာ်သကိးတၢ်ဒီးပဒိၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ်လီၤ. နတကြၢ:,လိၤလိၤမ့ၢ်ဂ့ၤဒီ:တလိၤလိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ,ဆှၢထီၣ်,ဆှၢထီၣ်ကဒီး,မ့တမ့ၢ်ပျၢ်ကွံာ်လံာ်ပတံထီၣ်ဆူ,မ့တမ့ၢ်မၤလံာ်ပတံထီၣ်လၢပတုၤဃီညီခီဖျိ,တၢ်အိၣ်ဒီးအစိကမီၢလၢစံၣ်ညီၣ်တၢ်အဂၤမ့တမ့ၢ်ထံကီၢ်လၢဆှၢထီၣ်,ဆှၢထီၣ်ကဒီး,မ့တမ့ၢ်ပျၢ်ကွံာ်တၢ်တြီဃာ်ခီဖျိတၢ်သိၣ်တၢ်သီ,တၢ်သိၣ်တၢ်သီမ့တမ့ၢ်ပဒိၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ်လီၤ. နကြဃၢ:လူၤပိာ်ထွဲဖဲကီၢ်စှၢဖှိၣ်ပဒိၣ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢအကြၢ:ဝဲအဘၣ်ဝဲခဲလၢာ်,တၢ်သိၣ်တၢ်သီ,ဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီ,ဒီးမၤဝံၤတၢ်ဟံးန့ၣ်မူဒါလၢအလိၣ်ဘၣ်ခဲလၢာ် ဃုာ်ဒီးမၤကဲထီၣ်လၢအလိၣ်ဘၣ်ဝဲတခါဂ့ၤတခါဂ့ၤဆှၢထီၣ်လံာ်ပျဲမ့တမ့ၢ်ကီၢ်ပဒိၣ်အဂၤတၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ် , ဆှၢဟးထီၣ်လၢညါ,ဆှၢဟးထီၣ်ကဒီး,ပျၢ်ကွံာ်,မ့တမ့ၢ်မၤလံာ်ပတံအဂၤအိၣ်ထီၣ်သ့ဖဲကီၢ်အမဲရကၤအချၢန့ၣ်လီၤ.
14.တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢတၢ်ကွၢ်ထွဲဒီးတၢ်ပၢဆှၢ.
တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်လၢတၢ်သိၣ်တၢ်သီဒီးထူးထီၣ်က့ၤအခီပညီဖဲတၢ်ဒိသန့ၤထီၣ်အသးဒီးအဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢမဲာ်နံၤစိထၣ်ကဝီၤတအိၣ်ဒီးဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်ဘၣ်ဒိလၢတၢ်ဃုထၢဒီးထီဒါတၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဟ့ၣ်လီၤမၤစၢၤတၢ်မ့တမ့ၢ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ်လီၤ. တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢအဂၤလၢအကြၢ:,တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ,မ့တမ့ၢ်တၢ်ဖျါထီၣ်လၢတၢ်ကမၤကဒီးဆူညါလၢအချၢအဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်မ့တမ့ၢ်အဲး (ပ)အံၤကြၢ:ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်အဂ့ၤလၢဖဲၣ်ဒရဲၣ်ရူလၢကီၢ်အမဲရကၤမ့တမ့ၢ်ရူလၢမဲာ်နံၤစိထၣ်ကီၢ်စဲၣ်တခါဘၣ်တခါသူၣ်ထီၣ်အသးဖဲEagan ဒီး Dakota ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. နညိကွံာ်တခါခါဒီးတၢ်ကတိၤထီဒါခဲလၢာ်လၢတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢအအိၣ်ဒီးအစိကမီၤလၢစံၣ်ညီၣ်တၢ်လၢနဖီခိၣ်လၢအမ့ၢ်ထီၣ်ကွီၢ်ဘျၢၣ်ဒီးလၢတၢ်ထံၣ်လိာ်အိၣ်သကိးလၢကွီၢ်ဘျၢၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
15တၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢဃ့ထီၣ်အကွီၢ်တဖၣ်.
တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤမ့တမ့ၢ်တၢ်ဃ့က့ၤအဘူးအလဲၤလၢနၤသ့ဖျါထီၣ်မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်မ့တမ့ၢ်လံာ်ပတံထီၣ်သ့ဒုးအိၣ်ထီၣ်လၢတနံၣ်အတီၢ်ပူၤ (1)နံၣ်လီၢ်ခံတၢ်ဒုးကဲထီၣ်ဟဲအိၣ်အါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ်မ့မ့ၢ်တၢ်ဃ့က့ၤအဘူးအလဲမ့ၢ်အိၣ်စံာ်အိၣ်ကျဲၤထီဘိလၢအတအိၣ်ဒီ:အထူးအစီန့ၣ်လီၤ.
16. တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဒီတခါ.
တၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်အံၤ,နတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါဒီးပဝဲတၢ်သိၣ်တၢ်သီခူသူၣ်ကရၢကရိဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်လၢတၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ခဲလၢာ်လၢနၤအဘၢၣ်စၢဒီးခီပနံၣ်လံာ်ပတံစုာ်စုာ်ဒီးလၢညါမၤလၢပှဲၤတၢ်လၢအလီၢ်ခဲလၢာ်မ့တမ့ၢ်တၢ်နၣ်ပၢၢ်ဆၢကတီၢ်တကတီၢ်ဃီဒီးတၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်,လၢတၢ်ကွဲးမ့ၢ်ဂ့ၤမ့တမ့ၢ်တၢ်ကတိၤ,ဃုာ်ဒီးလၢအဘၣ်ထွဲအဲး(ပ)အံၤန့ၣ်လီၤ.
17. တၢ်စူးကွံာ်ညိကွံာ်
တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတထီၣ်ဘး,ဒီးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတစဲၤခံ,လၢအက့အခီလၢတဖုဂ့ၤတဖုဂ့ၤ,ခွဲးယာ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤမ့တမ့ၢ်အစိကမီၤလၢတၢ်လီၢ်အံၤသ့ဘှီဘၣ်က့ၤဒ်အမ့ၢ်တၢ်စူးညိကွံာ်အဝဲန့ၣ်,မ့တမ့ၢ်သ့တမံၤဧိၤမ့တမ့ၢ်တခီတၢၤတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤလၢခွဲးယာ်အဘၣ်မ့တမ့ၢ်တၢ်စိကမီၤလၢတၢ်လီၤအံၤတြီတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤဆူညါမ့တမ့ၢ်တၢ်ခွဲးယာ်အဂၤလၢတၢ်လီၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးအပူၤလၢထီဒါလိာ်အသးလၢတၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်အဘၢၣ်စၢၤဒီးတၢ်ပှ့ၤအဂၤလၢအကြၢ:ဝဲဘၣ်ဝဲမ့တမ့ၢ်တၢ်ပနီၣ်အဂၤ,တၢ်ပနီၣ်လၢတၢ်အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်အံၤသ့ပၢတၢ်ပြ:တၢ်န့ၣ်လီၤ.